Het profiel van de bedrijfsfraudeur

Wees op je hoede als een collega aan het fraudeursignalement voldoet en karakteristiek gedrag vertoont.

Man, 36-45 jaar, heeft een financiële functie of daaraan gerelateerde rol, werkt op senior managementniveau, zit al meer dan tien jaar bij de firma en spant samen met een andere dader. Dat is volgens KPMG-onderzoek naar 348 fraudegevallen in 69 landen het typische profiel van de kantoorfraudeur. Het aantal fraudegevallen gepleegd door werknemers nam vorig jaar met tien procent toe – een nachtmerrie voor het management, aandeelhouders en beleggers. Natuurlijk is de werkelijkheid ingewikkelder dan mensen met dit risicoprofiel opsporen. Maar als je naast dat karakteristieke profiel ook nog een paar van de volgende rode vlaggen herkent, wees dan extra alert. De typische kantoorfraudeur neemt zelden vakantie, streeft niet naar promotie of doorstroming (weigert dat zelfs vaak) zonder daarvoor een verklaring te geven, leeft naar alle waarschijnlijkheid boven zijn stand, heeft hoge onkosten en geeft nauwelijks of geen openheid van zaken rond zijn functie en bijbehorende taken. Hij heeft vaak een of ander verdedigingsmechanisme (bijvoorbeeld ziekte) om vragen over gedrag of transacties te tackelen en oefent invloed uit op ongebruikelijke terreinen.

Manipulatie

55 procent van de fraude speelt zich af op seniorniveau, blijkt uit het KPMG-onderzoek. Karakteristiek is daarbij manipulatie van de financiële resultaten, waardoor lijkt of de business er beter voor staat dan in werkelijkheid het geval is. Een daarmee samenhangende indicator: de resultaten in de branche lopen alom terug, concurrenten houden amper het hoofd boven water – maar met het ‘eigen’ bedrijf gaat het miraculeus genoeg juist uitstekend. Wie dieper graaft, ontdekt dan soms dat de financiële verslagen niet in overeenstemming zijn met onderliggende rapporten. Mogelijk stuit je op overboekingen naar hulprekeningen, btw-rekeningen en andere rekeningen die zelden volledig worden afgestemd. De afstemming van rekeningen wordt dan vaak uitgesteld, zodat de fraude onopgemerkt blijft. Bron: Alex Plavsic in: Management Today 23 juli 2012 Boekentips

• Handboek corporate governance
• Fraudebeheersing