Als je ambities, plannen of ideeën echt groots en meeslepend worden dan kun je het niet meer alleen. Dan moet je samenwerken. Dat geldt voor grote maatschappelijke vraagstukken als de vluchtelingencrisis waar (gelukkig!) steeds meer partijen de handen ineenslaan en vanuit verbinding met elkaar werken aan nieuwe, humane oplossingen. Maar dat geldt ook voor infrastructurele megaprojecten, zoals de verbouwing van het Centraal Station van Rotterdam.
Marcel Hertogh, hoogleraar infrastructuur aan de TU Delft, liet in het Financieel Dagblad zijn licht schijnen op dergelijke megaprojecten. Zijn conclusie? ‘Complexiteit zit in de samenwerking.’ En terecht. Waar samenwerking een belangrijk onderdeel is van het succes van een project of verandering, moet je ook expliciet werken aan de samenwerking. Dat wordt nog eens benadrukt door drie quotes uit Hertoghs interview met het FD:
‘Het zijn vaak heel grote en meeslepende projecten. De honderden miljoenen vliegen je om de oren, terwijl het in de kern om menselijke factoren gaat.’
Mensen maken een verschil als ze verbinden met elkaar. Vanuit dat geloof heb ik Magic makers – de kracht van samen veranderen geschreven. Een boek over de vermogens van mensen om ideeën te vormen, om verbinding te maken met anderen, om kwetsbaar te zijn over je angsten, om nieuwe dingen te realiseren, om verhalen te vertellen en anderen daarmee te inspireren. Het zijn deze kwaliteiten die meer en meer het verschil maken in nieuwe samenwerkingen.
‘Planners zijn vaak te veel met hun eigen dingetje bezig.’
Hoe goed onze intenties vooraf ook mogen zijn, in samenwerking kiezen we menigmaal voor onszelf. Als de gesprekken lastig worden, als de eerste tegenslagen zich aandienen of als het gewenste succes te lang uitblijft. Op zulke momenten stellen we ons eigen belang voorop en vergeten we de samenwerking. De sleutel is is het actief opzoeken van de ander. Door je eigen doen en laten, hoe comfortabel ook, te laten varen en je te verplaatsen in de ander. Hoe meer mensen zo grenzen verleggen, hoe meer ze samen een cultuur van samenwerking vormgeven. 

‘Openheid is belangrijk. En eerlijkheid.’
Eerlijkheid is zeker een van de belangrijkste eigenschappen van mensen die in samenwerking tot grootse resultaten komen. Maar er zijn nog vier eigenschappen die een verschil kunnen maken. Je moet ook stoer, authentiek, mindful en nederig zijn. Samen met eerlijkheid zijn het de eigenschappen die op verschillende momenten in samenwerking een positief verschil kunnen maken. Prima dat een ander de moed opgeeft, inconsistent is, niet in de spiegel wil kijken, een hypocriet verhaal vertelt of zichzelf boven de samenwerking plaatst. Dit keer ligt het niet aan jou. Zet door en maak het verschil.
