Een managementstijl die het beste van het Westen en het Oosten in zich verenigt, dat lijkt dé remedie voor de economische problemen die zijn veroorzaakt tijdens de lange dominantie van het Westen. Acer-baas Stan Shih bedacht zo’n aanpak.
Niemand kan er meer omheen: het zwaartepunt in de wereldeconomie is duidelijk (en snel!) aan het verschuiven van West naar Oost. Dat roept de vraag op wat ‘wij in het Westen’ kunnen leren van het Oosten. Zomaar klakkeloos alles overnemen is geen optie, daarvoor zijn de culturele en maatschappelijke verschillen te groot. Bovendien: oosterse waarden als wantrouwen, geslotenheid, gecentraliseerd autoritair gezag en superioriteitsgevoel zouden het ‘bij ons’ bepaald niet goed doen. Een best of both worlds benadering, zoals die van Stan Shih, oprichter van computerbedrijf Acer heeft hoogstwaarschijnlijk meer kans van slagen.
Oosterse kenmerken
Shih gebruikte zijn Taiwanese afkomst op een slimme manier en zette bruikbare elementen uit zijn eigen cultuur naast kenmerken van de westerse managementfilosofie. Zo kwam hij uit op iets wat hij de ‘biculturele managementbenadering’ noemt. Deze heeft de volgende ‘oosterse’ kenmerken:
- langetermijnoriëntatie: geduldig een organisatie met lange adem opbouwen; investeren in opleiding en ontwikkeling; spaarzame en stapsgewijze aanpak die weinig grote risico’s met zich meebrengt;
- harmonie en collectiviteit: in China staat de gemeenschap centraal en niet het individu; Shih deelt normen en waarden met zijn werknemers en zelfs bezit!
- anciënniteit en mentorschap: het individu wordt beloond voor bewezen diensten; ouderen trainen jongeren; mentorschap draagt veel meer over dan alleen kennis en het is beter afgestemd op het individu dan welk opleiding- en trainingsprogramma ook.
Geen ruimte voor individualisme
In Shih’s benadering is geen ruimte voor het bekrompen individualisme uit het Westen, of een op geld beluste bedrijfscultuur waarin enkelen heel veel verdienen ten koste van alle anderen. Wel nam de Acer-baas een aantal westerse waarden over, met name die van grote oude familiebedrijven. Zo is hij erg vóór decentralisatie, een platte organisatie en ruimte voor eigen initiatief van medewerkers. Ook volgde Acer in tegenstelling tot veel andere Chinese bedrijven, een westerse koers als het gaat om opbouw van een kwalitatief sterk merk.
De biculturele manager
Bij Shi’s biculturele benadering past een type manager dat:
- beseft in welke opzichten de heersende westerse en oosterse businessmodellen tekortschieten, gelet op de nieuwe uitdagingen en problemen die de mondialisering en de opkomst van nieuwe economieën met zich meebrengen;
- open staat voor nieuwe denkwijzen en de kracht van andere culturele en zakelijke paradigma’s onderkent;
- begrijpt dat een onderneming zich niet kan onttrekken aan de samenleving, geopolitieke verhoudingen, het milieu en de noden van de mens, en dat hij al deze aspecten moet zien te verenigen;
- uitstijgt boven internationale verschillen;
- eenheid en deugd benadrukt;
- maatschappelijk nut en eigenbelang met elkaar weet te verenigen;
- op het belang van wettelijk toegestane en op vertrouwen gebaseerde relaties hamert;
- zowel teamwerk als individuele topprestaties waardeert;
- inzet op voortdurend leren en uitwisseling van kennis en ervaring met anderen; dit omwille van wederzijdse verbetering, om zo uiteindelijk het allerhoogste niveau van professionaliteit en menselijkheid te bereiken.
(Bron: Ming-Yer Chen en Danny Miller in Holland Management Review)
