Narcisme bij een topbestuurder is noodzakelijk en goed voor een bedrijf, maar een overdosis kan destructieve gevolgen hebben. Dat stelt Antoinette Rijsenbilt in haar proefschrift CEO Narcisme: Meting en Impact. Rijsenbilt ontwikkelde vijftien indicatoren waarmee narcisme bij topbestuurders gemeten kan worden en beveelt aan een dergelijke meting in de corporate governance code op te nemen.
Rijsenbilt onderzocht de invloed van de CEO (Chief Executive Officer) op de interne organisatie en het bedrijfsresultaat. Een belangrijke indicator voor deze invloed is mate van narcisme, een persoonlijkheidskenmerk dat door de zucht naar macht en erkenning grote invloed kan hebben op het bedrijfsresultaat.Rijsenbilt stelt dat een zekere mate van narcisme een essentiële voorwaarde is voor effectief leiderschap van topbestuurders. Het is echter ook een verslavend middel, waarbij een overdosis juist een destructief effect heeft op het financiële bedrijfsresultaat.
Uit het onderzoek blijkt verder dat fraude vaker voorkomt bij hoog narcistische CEO’s in vergelijking tot CEO’s die lager scoren op de narcistische persoonlijkheidsdimensie. Verder hebben topbestuurders met een hoge mate van narcisme minder tegenspraak van de rest van het bestuur.
Indicatoren
Rijsenbilt stelt voor een ‘narcismemeting’ onderdeel te maken van corporate governance codes. Zorgvuldig toezicht op dit persoonlijkheidskenmerk is belangrijk. De promovendus raadt toezichthouders aan onmiddellijk in te grijpen als de CEO steeds meer narcisme laat zien.
Rijsenbilt heeft daartoe vijftien objectieve en observeerbare indicatoren vastgesteld. Daarmee kan narcisme bij topbestuurders voor het eerst op grote schaal worden gemeten en in de gaten worden gehouden. De indicatoren zijn ontleend aan officiële publicaties van beursgenoteerde Amerikaanse bedrijven over een periode van 1992 tot en met 2008. De indicatoren hebben onder meer betrekking op de hoogte van de beloning, acquisitiegedrag, publiciteitszucht, de grootte van de foto van de CEO in het jaarverslag van de onderneming en het privégebruik van het bedrijfsvliegtuig.
Antoinette Rijsenbilt is verbonden aan het Erasmus Research Institute of Management (ERIM). ERIM is de onderzoeksschool op het gebied van management van de Erasmus University in Rotterdam. Rijsenbilt promoveert donderdag 23 juni.
In het boek Leiderschap in organisaties komt het onderzoek van Rijsenbilt uitgebreid aan de orde. Deelnemers aan het 6e M&O Jaarcongres op 24 juni in Ermelo ontvangen het boek gratis. Klik hier voor meer informatie over het congres.
