Vergevingsgezindheid maakt een goede leider tot een nog betere leider. Dat zegt Manfred F. Kets de Vries, psychoanalyticus en hoogleraar organisatieverandering en leiderschapsontwikkeling (INSEAD te Fontainebleau) in een recent working paper.
Grote leiders zijn zich bewust van de kosten van vijandige gevoelens en de schade die door wraakzucht wordt toegebracht aan samenwerking en goede werkrelaties. Maar tegenwoordig zijn veel organisaties een wespennest, er heerst vrees en paranoia.
The Art of Foregiveness: Differentiating Transformational Leaders bevat niet alleen een zelfscan, The Forgiveness Questionnaire. Kets de Vries gaat ook in op een van de meest aansprekende voorbeelden van transformerende leiders: Nelson Mandela. ‘Als ik aan studenten vraag welke politieke leider ze het meest bewonderen, noemt 95 procent Nelson Mandela. Wanneer je vraagt waarom, is het antwoord vergevingsgezindheid.’
Positieve cultuur
In de context van organisaties leidt vergevingsgezindheid (zowel in de betekenis van iemand iets niet meer kwalijk nemen als erkennen dat mensen fouten mógen maken – toegevendheid jegens falen) tot onderlinge loyaliteit en een betere samenwerking. Mensen die werken in een dergelijke organisatie doen veel eerder een extra inspanning, wat grote consequenties heeft voor het bereiken van de gestelde doelen. Zo’n cultuur leidt ook tot een positiever beeld van de toekomst.
Leren te vergeven
Vergeven is niet hetzelfde als vergeten, het is het helen van herinneringen. Er bestaat geen ‘delete-knop’ voor het verleden. Kets de Vries geeft twee aanwijzingen. De ene is het ontwikkelen van empathie, het vermogen je in iemands schoenen te verplaatsen. Waarom gebeuren bepaalde dingen? Waarom deed die persoon dat? De andere is de vaardigheid te leren tot emotionele beheersing. Verdringing van een pijnlijke ervaring heeft weinig zin, het gaat om verwerking. Mensen die scherpe grenzen hanteren voor goed en kwaad lopen het risico bepaalde gebeurtenissen steeds maar weer te herkauwen en er niet meer overheen te komen. ‘Mensen die worstelen met vergeven moeten bedenken dat leven leren is en dat alle ontmoetingen ons wijzer kunnen maken.’
Bron: knowledge.insead.edu.
Boekentip: Spiritueel leiderschap door Erik van Praag.
