Jongere managers worden minder makkelijk geaccepteerd als leiders, aldus Amsterdamse onderzoekers.
Onderzoek naar het verband tussen leeftijd en leiderschap richt zich meestal op de problemen die oudere managers ondervinden op de werkvloer. Het zijn echter juist de jongere managers die regelmatig voor uitdagingen komen te staan om door hun werknemers te worden geaccepteerd als leiders. Dit is een van de belangrijkste bevindingen van een studie door onderzoekers Claudia Buengeler en Astrid Homan van de Universiteit van Amsterdam (UvA) en Sven Voelpel van Jacobs University Bremen. De resultaten zijn gepubliceerd in het Journal of Organizational Behavior.
Er wordt veel geschreven over de valkuilen die oudere personen, inclusief managers, op het werk ondervinden door leeftijdsdiscriminatie en andere vooroordelen. Deze focus heeft ertoe geleid dat de moeilijkheden die jongere managers ondervinden als ze proberen om hun medewerkers te beïnvloeden, worden overschaduwd.
Voor hun artikel analyseerden de onderzoekers de uitdagingen en moeilijkheden van jongere managers met behulp van experimenteel onderzoek en een veldonderzoek bij 83 teams, bestaande uit 690 medewerkers en 83 leidinggevenden (tussen de 23 en 48 jaar).
Ze vonden dat jongere managers een groter risico lopen om afgewezen te worden op basis van hun vermeende gebrek aan expertise en status (d.w.z. leeftijd). Deze afwijzing wordt zichtbaar bij medewerkers die ervoor kiezen om ontslag te nemen, wat negatieve implicaties heeft voor de gehele organisatie.
Effectief leiderschapsgedrag
De onderzoekers ontdekten ook dat de strategieën die in eerste instantie geschikt lijken om zulke weerstand te overkomen, bijvoorbeeld door minder nadruk te leggen op de managerspositie en de medewerkers om advies te vragen, kan leiden tot een nog mindere acceptatie van de manager door zijn of haar team en uiteindelijk tot meer ontslagaanvragen.
‘Op het eerste gezicht zou je kunnen aannemen dat jongere managers, door hun al lagere status, hun medewerkers zouden moeten betrekken bij het maken van beslissingen en hen moeten vragen om advies,’ zegt Buengeler, universitair docent aan de Amsterdam Business School van de UvA. ‘Het tegenovergestelde is waar: participatief leiderschap vermindert de mogelijkheid van de jongere manager om zijn of haar team te beïnvloeden zoals een leider zou moeten doen om een bepaalde status te bereiken. Wanneer iemand voor een jongere manager gaat werken, kan het zijn dat deze medewerker participatief leiderschap ziet als een “onrechtmatig” verzoek voor kennis en ideeën. Het onderzoek toont aan dat wanneer managers met een lage status participatief leiderschap toepassen, hun status nog verder daalt.’
Een meer effectieve strategie om acceptatie te verwerven, zo blijkt uit het onderzoek, is het gebruik van voorwaardelijke beloningen in de vorm van complimenten en waardering. Astrid Homan, universitair hoofddocent bij de Arbeids- en Organisatiepsychologie van de UvA. ‘Voorwaardelijke beloningen maken gebruik van de bronnen waar managers controle over hebben, onafhankelijk van leeftijd. Omdat medewerkers de neiging hebben om zulke behandeling positief te beantwoorden, helpt het gebruik van voorwaardelijke beloningen jongere managers hun medewerkers te beïnvloeden, zonder daarbij een op leeftijd gebaseerde status nodig te hebben.’
Tip: Jaarcongres Leiderschap.
Belang van leiderschapsgedrag
Een beter begrip van welk leiderschapsgedrag wel en niet werkt bij jongere managers, is belangrijk omdat hun respectievelijke keuze de verloop binnen de organisatie beïnvloedt, en dus of de juiste mensen binnen een organisatie kunnen worden gehouden, zo stellen de onderzoekers.
Buengeler: ‘De leeftijd van personeel gaat omhoog, maar managers krijgen hun positie vaak al vroeg in hun carrière. De kennis van welk leiderschapsgedrag jongere managers kunnen gebruiken om hun teams effectief te beïnvloeden is dus essentieel. Organisaties zouden moeten onderkennen welke potentiële nadelen jongere managers ondervinden als gevolg van hun lagere status en ze daarop voorbereiden.’
Bron: Universiteit van Amsterdam; Buengeler, C., Homan, A.C., & Voelpel, S.C. (2016). The challenge of being a young manager: The effects of contingent reward and participative leadership on team-level turnover depend on leader age. Journal of Organizational Behavior. doi: 10.1002/job.2101
