Vijf hamvragen voor leiders

Leiders moeten naar de essentie vragen. En blijven vragen.

De beste docenten hebben minstens één ding met elkaar gemeen: ze stellen de beste vragen. Vragen die studenten stimuleren om verder te denken dan simpele oplossingen, die hun intelligentie op de proef stellen, hun nieuwsgierigheid prikkelen, die nieuwe inzichten en vooruitgang opleveren, die inspireren tot nadenken, diep nadenken, en hen gefocust houden op waar het allemaal echt om ging.

Hamvragen

Je zou als leider kunnen denken dat het je werk is om de juiste antwoorden paraat te hebben. Maar ook leiders zouden volgens James E. Ryan (decaan van de Harvard Graduate School of Education en auteur van Wait, What?) vooral de juiste vragen (Lees ook Vijf ongemakkelijke vragen over uw Leiderschap van Paul Rulkens) moeten stellen – dagelijks en op kritieke momenten. Daarom hier de hamvragen voor leiders:

1) ’Wacht even…. wát?’

We trekken vaak overhaast conclusies zonder over genoeg info te beschikken. We luisteren net lang genoeg om ons een snelle mening te vormen, om dat wat gezegd wordt te onderschrijven of tegen te spreken. Deze basisvraag is een oefening om even gas terug te nemen, om in detail te horen wat wordt voorgesteld, om beter geïnformeerd te kunnen oordelen en beslissen.

2) ’Ik vraag me af waarom…?’ (en ‘Ik vraag me af of…?’)

Als kinderen vragen waarom de lucht blauw is, dwingen ze je om er opnieuw over na te denken en het opnieuw uit te leggen. De vraag ‘Waarom doen we dit op deze manier?’ heeft hetzelfde effect, en kan groei stimuleren en kansen ontsluiten. Soms is het antwoord op zo’n vraag negatief: omdat het makkelijker is, of omdat we het altijd zo hebben gedaan. De vervolgvraag: ‘Ik vraag me af of we het niet anders zouden kunnen doen?’

3) ’Zouden we niet op zijn minst…?’

Als je vastzit (partijen polariseren, consensus is ver te zoeken), is deze vraag een eerste stap op weg naar verder. ‘Zouden we het niet op zijn minst over een paar basisdingen eens kunnen worden?’ of ‘Zouden we niet op zijn minst kunnen beginnen nu, en dit uitstellen tot later?’

4) ’Hoe kan ik helpen?’

Willen helpen is menselijk, vragen hoe je kunt helpen veel minder. Bied niet klakkeloos jouw oplossingen aan. Zomaar naar eigen inzicht hulp aanbieden kan zelfs stuitend zijn. De hoe-vraag dwingt de ander om na te denken over het probleem, om het opnieuw te definiëren (een stap in de richting van de oplossing) en te bekijken of en hoe je zou kunnen helpen.

5) Wat is écht belangrijk?’

Een levensvraag die je jezelf en anderen geregeld zou moeten stellen – ook in andere levenssferen. Bijvoorbeeld om gecompliceerde kwesties te vereenvoudigen, zoals gevoelige persoonlijke problemen, of mensen gefocust te houden tijdens besprekingen. Of om beide benen op de grond te houden als je grote ambities hebt, zoals een ingrijpende herstructurering van je organisatie. Bron: Harvard Business Review Door: Yvonne Halink – redacteur Management Executive