Wat maakt het denken over organisaties en in termen van tribes opeens zo aantrekkelijk? Waarom associëren we iets wat al eeuwenoud is, stoffig wellicht, opeens met hip, trendy en een antwoord op de nieuwe vragen van deze tijd?
Op z’n minst is het opmerkelijk dat in een wereld waar technologische innovatie, globalisering en informatisering de weg tot succes lijken te bepalen, de roep om het kleine, vergeten en overzichtelijke steeds luider wordt. Wat is er zo magisch aan tribes dat we ernaar terug verlangen en we een bijna nostalgische hang hebben om eeuwenoude kennis terug te brengen in onze herinnering, af te stoffen en er nieuwe betekenis aan te geven? Mogelijk komt het doordat corporate antropologie en tribaal denken over organisaties invulling geeft aan de ‘hoe dan’-vraag van de verschillende vormen van ‘nieuw organiseren’. Denk aan het vormgeven van de organisatie rondom zelfsturende teams en Het Nieuwe Werken. Maar ook de pakkende inzichten uit de complexity theory, waarbij onder andere inzichtelijk wordt waarom je als manager geen controle hebt over de organisatie, maar wel invloed, vragen om concretisering. (Zie voor uitgebreide inzichten bijvoorbeeld Uhl-Bien, 2008). In Nederland zijn stromingen als holocracy, waarbij autoriteit en besluitvorming verdeeld worden over zelfstandige, autonome teams in plaats van in de klassieke ‘top’ van de organisatie, bekend geworden door succesvolle introductie bij het bedrijf Zappos. Ook de boeken Easycratie (2011) en Nooit Af (2015) van toekomstdenkers en lifehackers Martijn Aslander en Erwin Witteveen over een nieuwe manier van werken, organiseren en samenwerken in de 21e eeuw zijn veelgelezen en veel geprezen. Het besef dat de toekomst exponentieel aan complexiteit zal toenemen door trends als informatisering, globalisering en diversiteit en het besef dat we gaan leven in een tijd waar bezit van kennis geen macht meer geeft en delen het nieuwe hebben wordt, raakt velen. De ogenschijnlijke onbegrensdheid, vrijheid en meervoudige loyaliteit roepen tegelijkertijd de diepe behoefte aan grenzen, duidelijke regels en diepgevoelde gezamenlijke loyaliteit op. We zijn immers primaten, groepsdieren die afhankelijk zijn van onderlinge relaties en betekenisgeving en de geborgenheid zoeken van onze zielsverwanten, onze tribe members. Zoals Paul Scheffer in het boek De vrijheid van de grens (2016) beschrijft, is de omgang met grenzen in de ogenschijnlijk onbegrensde mogelijkheden wellicht de grootste vraag van deze tijd. Wij denken dat het denken in termen van tribes aantrekkelijk is door de eenvoud. Door het oeroude. Door het al weten. Doordat tribes werken volgens principes die niet zijn bedacht op een universiteit of door een auteur van managementboeken, maar volgens principes die langzaamaan door de eeuwen heen zijn ontstaan en ontwikkeld, zoals culturen zich nu eenmaal ontwikkelen. Daardoor voelt organiseren en veranderen vanuit tribale wijsheid heel natuurlijk aan. Het oprakelen van die eeuwenoude kennis en wijsheid maakt dat we het leiden en veranderen van organisaties en organisatiecultuur niet meer als stroperig, vermoeiend en frustrerend ervaren, maar dat veranderen en organiseren weer woest aantrekkelijk en verrukkelijk eenvoudig wordt. Door: Jitske Kramer en Danielle Brauns – Auteurs van De Corporate Tribe (Managementboek van het Jaar)- Meer weten of organisaties en organisatieculturen? Kom dan op naar het Event Corporate Culture >>>
