In 2012 werd Milos Labovic genomineerd voor ‘Beste Lobbyist van Brussel’. Hij verloor de strijd met twee stemmen (400 vs. 402). In ‘EU superlobby – Winnen in Brussel’ vertelt hij over zijn wederwaardigheden in het Brusselse. Een ambtenaar van de Europese Commissie (anoniem): ‘God verhoede dat dit boek in verkeerde handen komt.’
Broodje Brussel
‘Lobbyisten hebben meer gemeen met bakkers dan met wetenschappers’, zegt Milos Labovic om te onderstrepen dat hij een boek wilde schrijven met vooral een zeer praktische insteek. Dat werd EU superlobby – Winnen in Brussel. Labovic focust op vier onderwerpen. Hoe organiseer je een lobby? Wie moet je kennen? Wat zijn de procedures en regeltjes die je moet kennen? En tot slot een aantal ‘shortcuts to success’. Ook laat hij een zevental Brusselkenners aan het woord. Een lobbyist hoeft helemaal geen fulltime lobbyist te zijn. In principe kan hij/zij een manager zijn of een vakinhoudelijk expert die ook een coördinatietalent heeft en veel kennis van het Europese beslissingsproces. Labovic werkt altijd in een werkgroepvorm aan dossiers met meerdere experts en bestuurders. De drie-eenheid bestuurder/expert/lobbyist is het kernteam dat de lobby uitvoert. In Brussel is er geen negen-tot-vijfmentaliteit; alles staat in het teken van het werk. Je moet bereid zijn een deel van je privéleven te vermengen met het professionele. Formuleer glashelder wat je wilt, dat maakt het lobbyen stukken makkelijker. Je doel mag best algemeen zijn (meer aandacht voor daklozen), maar moet een doorkijk hebben naar iets concreets (een wetswijziging of financiele middelen voor daklozen). Heel belangrijk is ook dat je je backoffice goed organiseert: je kunt niet winnen zonder (super)stagiairs die je ondersteunen. En je moet ook willen leren van je fouten. Labovic noemt een paar do’s-and-don’ts. Ad hoc en korte termijn werkt niet: in Brussel hangt alles af van persoonlijke relaties en relaties opbouwen kost veel tijd. Bovendien: als Den Haag een speedboot is, dan is Brussel een olietanker. Formeel werkt niet. Je moet het toeval organiseren, want je doet de nuttigste informatie op als je koffie (of wat anders) met mensen gaat drinken. Kom niet met problemen, maar met heel specifieke oplossingen. Pas als je die te bieden hebt voor een pan-Europees probleem, kun je resultaat verwachten. Om geld vragen helpt niet. Dus leg uit hoe jouw project bijdraagt aan het behalen van een Europese doelstelling. Het geld komt later wel.Leer ze kennen in Brussel
Om succesvol te zijn, moet je bepaalde mensen kennen in de EU-jungle. Er zijn drie instellingen die samen de Europese Unie vormen: de Europese Commissie (EC), het Europese Parlement (EP) en de Raad. De EC is het machtigste orgaan, ze overziet het hele proces en zit aan alle tafels. Er werken zo’n 32.000 mensen, van wie 10.000 secretarieel personeel, logistici en vertalers. De overige 22.000, geleid door 28 Eurocommissarissen, zijn de ambtenaren die het beleid van de Unie maken. Direct onder de EC-voorzitter hangt het Secretariaat- Generaal (SG), dat kijkt naar de samenhang van het beleid en of wetten goed worden geïmplementeerd. Bovendien geeft het SG leiding aan 40 Directoraat-Generaals (DG’s) geleid door een directeur-generaal; ze hebben de rol van ministeries. Het hart van het Europese Parlement (EP) wordt gevormd door de 20 parlementaire commissies. Ze zijn belangrijk omdat ze als eerste het standpunt van het Parlement ten aanzien van beleid of wetgeving bepalen. De assistenten van Europarlementariërs zijn de belangrijkste gesprekpartners voor lobbyisten in het EP. Ze zijn belangrijk omdat ze uitvoering geven aan de wensen van de Europarlementariër en zijn bovendien voor hun baas de grootste bron van informatie. Ook bepalen zij welke informatie hem wel en niet bereikt, en beheren ze zijn agenda.
Superlobby: Word meester over het proces
Wat zijn de procedures en regelgeving die je moet kennen? Dat zijn er heel wat. Een voorbeeld. Voordat de Commissie begint met het opstellen van wetsvoorstellen moeten ambtenaren een impact-assessmenttraject doorlopen. Er moet namelijk een analyse worden gemaakt van de voor- en nadelen van de diverse beleidsopties. Deze assessments zijn van levensbelang voor de lobbyist, want het is een proces dat vol zit met beïnvloedingsmomenten. Of neem de eigen-initiatiefrapporten. Dit zijn rapporten die worden opgesteld op eigen initiatief van het EP. Net voordat de EC een wetsvoorstel uitbrengt, kan het EP zo’n rapport publiceren, waarin het als het ware rode lijnen demarkeert. Er is geen krachtiger manier voor het EP om zijn standpunt te verkondigen. Als lobbyist moet je er dus voor zorgen dat jouw standpunt in dat rapport komt. De grootste lobbyveldslagen hebben plaatsgevonden rondom de definities die altijd in de rapporten worden genoemd. Neem de definitie van ‘stad’. Verschillende steden en regio’s torpederen al jaren dat er een harde definitie komt omdat de EC dan veel gerichter kan kiezen welke steden wel en welke geen Europese financiering krijgen. Dit zou heel veel kleine steden uitsluiten van Europees geld.‘Shortcuts to success’
Met stip bovenaan staat het gegeven dat in Brussel alles om contacten draait. Je bent net zo sterk als je netwerk. Labovic zelf heeft de reputatie van receptietijger; hij begon met het aanleggen van een dossier van dertig mensen die hij per se wilde leren kennen. Ook handig is het om zelf werkbezoeken te organiseren tijdens de campagneperiode van de Europese verkiezingen. Het is een fantastische manier om kandidaat-EP’ers te leren kennen en hen bekend te maken met jouw zaak. Wat je absoluut moet vermijden is het hele werkbezoek door te brengen in een zaaltje met een beamer. De betreffende EP’er staat immers in de campagnemodus, dus hij wil een foto waarmee te scoren valt, bijvoorbeeld meewerkend op een boerderij of thuis op de koffie bij burgers. Probeer je ook te verdiepen in het organiseren van ‘lobby-evenementen’, waar je in de volle aandacht staat van de beslissers op wie je je oog hebt laten vallen. Het organiseren van deze evenementen is zo belangrijk geworden dat eromheen een miljoenenindustrie is ontstaan. Heel belangrijk voor je succes is natuurlijk de vraag hoe je je subsidie binnenhaalt. Do you speak Euro? Het Europese budget is ruwweg 1000 miljard euro voor een periode van zeven jaar. Zorg ervoor dat jouw prioriteiten in de subsidieprogramma’s komen te staan. Dit doe je door de subsidieverordeningen en de operationele programma’s te beïnvloeden. En zorg er vooral voor dat je met een doorwrocht projectvoorstel komt. Alleen degelijke projecten maken een kans, maar een project moet ook voorzien zijn van een Europees sausje. Concreet betekent dit dat het moet refereren aan Europese prioriteiten en discussies. Gaat het over toerisme, refereer dan aan het beleidsplan voor toerisme. Beleidsplannen zijn altijd heel abstract en staan op mijlen afstand van het concrete projectniveau. De EC kijkt altijd met een Europese bril op en dus moet je de vertaalslag kunnen maken naar dat niveau. Een goede lobbyist kan dat, uitermate goed zelfs, want hij heeft kennis van het Brusselse jargon, maar is op ironische wijze niet expert genoeg om te verzanden in de vaktaal van de inhoudelijke experts die achter het project staan. Samenvatting: Paul D. Barneveld Bron: Management Executive
