Jaap Boonstra, hoogleraar Organisatieverandering, pleit er in de LinkedIngroep Leiders in Cultuurverandering voor om ons oordeel over de bestuursproblematiek van het VUmc nog even uit te stellen en de dynamiek te onderzoeken waarin dit gebeurt, alleen dan kunnen we ervan leren om dit soort situaties te voorkomen.
Dat twee bestuursleden het veld hebben geruimd bij VUmc is duidelijk voor iedereen. Het is zonneklaar dat bij dergelijke gebeurtenissen het patiëntenbelang in het geding is, hoe zorgzaam en zorgvuldig de medische staf en het verplegend personeel ook zijn. Dergelijke gebeurtenissen leiden te veel af waar het om gaat in een academisch ziekenhuis: weloverwogen medisch handelen, patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek. De gebeurtenissen zijn dramatisch. In de eerste plaats voor patiënten en hun familie en voor het medisch, verplegend en ondersteunend personeel. Maar het zijn ook dramatische gebeurtenissen voor de bestuursleden zelf.Rol raad van bestuur
Elmar Mulder (afgetreden bestuursvoorzitter, red.) heeft voor VUmc veel betekend en veel voor elkaar gekregen. De vraag is wat er is gebeurd waardoor kennelijk de relatie met de dagelijkse werkelijkheid is verloren. Heeft zelfgenoegzaamheid toegeslagen? En als dat zo is, wat maakt dan dit dit is gebeurd en dat niemand in de directe omgeving corrigerend is opgetreden? Een onderliggende vraag is wat we eraan kunnen doen dat bestuurders de relatie met de dagelijkse werkelijkheid behouden en hun ego in toom kunnen houden.
Rol specialisten
Specialisten identificeren zich veelal met hun beroepsgroep. Dat leidt vaak tot een weinig kritische opstelling naar elkaar en een gesloten professionele cultuur. Bij kritiek op elkaar wordt dit vaak binnenskamers gehouden. Welke dynamiek heeft zich afgespeeld tussen de medici onderling en tussen de medici en het bestuur, de divisiemanagers en de medische en verplegende staf? Wat kunnen we eraan doen om binnen ziekenhuizen tot een open en naar buiten gerichte cultuur te komen?
Rol Rvt
De rol van de leden van de raad van toezicht (RvT) is onduidelijk. Dat ze een rol hebben gespeeld in het terugtreden van twee bestuursleden lijkt me voor de hand te liggen. De vraag is of ze hun toezichthoudende rol altijd hebben kunnen waar maken en wat dit lastig maakt?
Rol Inspectie
De rol van de inspectie is niet op voorhand vanzelfsprekend. In eerdere situaties, bijvoorbeeld het AMC van Groningen, is gebleken dat de inspectie niet altijd adequaat acteert en dat er sprake is van verschillende opvattingen over de krachtdadigheid van het optreden. Wat heeft ertoe geleid dat deze keer voor een harde opstelling is gekozen? Welke belang heeft de inspectie om deze keer zo doortastend te acteren? Is er een effect van leerervaringen uit het verleden of gaat het bijvoorbeeld om herstel van reputatie of om externe legitimering om bezuinigingen tegen te gaan?
Vraag voor organisatiekundigen
Een ding is duidelijk. Patiënten zijn bij de gebeurtenissen niet gebaat. De professionele vraag voor organisatiekundigen is wat er is voorgevallen, wat de rol van de verschillende actoren is geweest, welke dynamiek er heeft gespeeld en wat we kunnen leren om dergelijke situaties te voorkomen.
Volg de discussie over VUmc-bestuur op de LinkedIngroep Leiders in Cultuurverandering
Meer vernemen van de inzichten van prof. dr. Jaap Boonstra? Kom naar het Jaarcongres Verandermanagement op 30 oktober 2012.
