Veranderideeën en goede intenties zijn volop aanwezig binnen organisaties, maar hoeveel trajecten zijn echt succesvol? Dat blijkt tegen te vallen. Welke risicofactoren bij verandermanagement belemmeren vaak verandering?
Top 5 blokkerende risicofactoren bij verandermanagement
Van 2004 tot 2006 is jaarlijks het online Nationaal Onderzoek Verandermanagement afgenomen. In totaal hebben ruim 8.000 managers en professionals hun medewerking verleend. De top 5 blokkerende risicofactoren bij verandermanagement zijn alle drie de jaren hetzelfde. Alleen de volgorde is gewijzigd. In de resultaten van 2006 ziet de top 5 belemmeringen er als volgt uit:
- De medewerkers in deze organisatie vinden de top onduidelijk over wat anders of beter moet.
- Het management zorgt er niet voor dat de onderdelen van de organisatie leren van elkaars problemen en ervaringen.
- We zijn hier niet stipt in de afspraken die we maken; afspraak is hier geen afspraak.
- De leidinggevenden hier zijn niet goed in staat visie en beleid aan hun mensen over te brengen.
5. Voorbeelden van typerende reacties op verandering zijn hier:
- Ik wil wel, maar we doen dit eigenlijk al;
- Ik wil wel.., maar dan moeten ze ons eerst de middelen verschaffen;
- Ik wil wel, maar mijn collega’s zijn nog niet zover;
- Ik wil wel, maar dan moeten zij mij eerst eens precies vertellen wat wij dan nu niet goed doen.
In deze 5 belemmeringen zien we twee sleutelfactoren. De punten 1, 2 en 4 verwijzen naar de gebrekkige sturing door de leidinggevenden te beginnen bij de top. De punten 3 en 5 verwijzen naar de vrijblijvendheid en het het niet oppakken van de eigen verantwoordelijkheid. Men laat het erbij zitten en vertoont allerlei vormen van weerstand.
Interne communicatie
Interne communicatie is een veel genoemde belemmering. We zien dat ook terug in de top 5 bij de punten 1,2 en 4. Belangrijk voor beter verandermanagement is ongetwijfeld betere communicatie. Het gekke is dat we dat al tientallen jaren roepen. Bij elk project wat moeizaam verloopt is er de kreet ‘Het is de communicatie’. Maar kennelijk leren we er niets van. Wellicht is er iets heel anders aan de hand. Is het de communicatie of de relatie? De nieuwe media zullen volgens sommigen bijdragen tot de oplossing. Social media bieden de mogelijkheid om het formele en informele circuit te verbinden. Daar zijn tools zoals groepsblogs en microblogs voor beschikbaar.
Organisatiecultuur
Vaak is er de verzuchting dat de organisatiecultuur belemmerend werkt. ‘De mentaliteit van de mensen.’ ‘De bestaande routines.’ ‘Men is nog niet zover.’ Conclusie: ‘De cultuur moet om!’Â Dit is doorgaans de aanloop tot een boel gedoe met maar weinig positieve effecten. Cultuur is onmiskenbaar een belangrijke factor maar de inspanningen om de bedrijfscultuur te veranderen leiden meestal tot niets. De paradox is dat als je de cultuur wilt veranderen je je helemaal niet moet richten op cultuurverandering. Cultuur is een middel geen doel op zich. En waartoe moet dat middel leiden? Dat is de hamvraag!
Weerstanden
In artikelen en discussies over verandermanagement is er er veel aandacht voor weerstand. Weerstand moeten we serieus nemen. Je moet als baas met de medewerkers over hun weerstand praten en naar oplossingen zoeken. Klinkt goed maar in de praktijk kunnen maar weinigen daarmee uit de voeten. De redenen zijn simpel.
- De verandering moet gerealiseerd worden. Punt uit! Er is geen keus en nauwelijks speelruimte.
- Zelfs als er wel wel ruimte is voor aanpassingen lopen de discussies over de verandering meteen al spaak. Men komt met kritische vragen. De baas zet zich schrap en reageert defensief. De medewerkers worden versterkt in een negatieve houding. ‘Zie je wel; dit heeft geen zin. Ze gaan toch hun eigen gang.’ Dit gebeurt veelal onbewust en automatisch.Het gevolg is dat er vicieuze cirkels ontstaan, die zichzelf in stand houden. Kortom: de communicatie vereist een manier van emotiemanagement waar veel bazen en medewerkers niet aan toe komen. Een manier om dit te doorbreken is het herkennen en bespreekbaar maken van de vicieuze cirkels.
Bron en meer informatie: ManagementSite.
Boekentips:
