Leiderschap in de S-curve

‘In de lente zitten vooral de innovators. In de herfst vooral de mensen van de processen. De herfstmensen verdienen het geld, maar op termijn heb je de innovators uit de lente weer nodig voor de toekomst’, zegt Arko van Brakel.

Baak-directeur Arko van Brakel (zie foto) koppelt tijdens het congres Anders Organiseren leiderschap anno 2015 aan zijn ideeën over de S-curve in het bedrijfsleven. ‘Herfst- en lentemensen verdragen elkaar slecht.’ Het Nationaal Leiderschapsonderzoek 2015 waaraan de Baak meewerkte, laat een aantal ontwikkelingen zien. Bijna de helft van de Nederlandse leiders vindt zichzelf open, coachend en stimulerend. Zij geven veel verantwoordelijkheid en vertrouwen aan hun medewerkers. De mensgerichte leiderschapsstijl is daarmee duidelijk favoriet. Door coachend leiderschap en invloed van jongeren komt er meer verantwoordelijkheid bij de werknemers en komt er minder hiërarchie. Dat vraagt om de vaardigheid van informeel leiderschap voor leiders en werknemers. Situationeel leiderschap, coachend leiderschap en zelfsturing zijn groeiende. Opvallend is dat leiders positiever over de toekomst (67%) zijn dan de werknemers (42%). Misschien weten leiders nog niet goed genoeg de doelstelling, visie en waarden van de organisatie te communiceren. Ook is er een duidelijke behoefte aan leiding en een behoefte aan vrijheid tegelijkertijd. De helft van de werknemers geeft aan dat jonge leiders meer bezig zijn met hun carrière dan met hun medewerkers. Zij willen een oudere leidinggevende. Een groot gedeelte geeft ook aan vertrouwen en zelfstandigheid te ontvangen van de leidinggevende en dit ten zeerste te waarderen. Veel medewerkers zeggen opmerkelijk genoeg een mannelijke leidinggevende fijner te vinden dan een vrouw. Leiders hebben verder moeite om te voldoen aan de hoge communicatie-eisen van hun medewerkers. Kennis is sneller beschikbaar en we willen sneller een standpunt en actie. Dan wordt ook het evenwicht belangrijk tussen hectische werkdrukte en doen wat je privé nodig hebt. Is rustig in flow zijn mogelijk binnen het tempo van de steeds en sneller veranderende wereld?

S-curve

Medewerkers hebben volgens Arko van Brakel in Nederland al veel in te brengen en leidinggevenden zijn zeer benaderbaar. ‘Nieuwe aandachtspunten zijn of we met onze organisaties ondernemender kunnen worden, meer gericht op innovaties van producten, processen en diensten, en meer en beter contact maken met de steeds kritischer, machtiger maar ook meer benaderbare klant. En wie doet dat: leiding of de werknemers? Of beiden?’ In dat kader vindt Van Brakel de S-curve van Peter Robertson een belangrijk mechanisme. De S-curve is een curve waar alle natuurlijke wetten aan voldoen. Van Brakel: ‘Ook in het bedrijfsleven heb je een lente, zomer, herfst en winter. In de lente zitten vooral de innovators. In de herfst vooral de mensen van de processen. De herfstmensen verdienen het geld, maar op termijn heb je de innovators uit de lente weer nodig voor de toekomst. Het probleem is alleen dat herfst- en lentemensen elkaar slecht verdragen. Terwijl je iedereen nodig hebt.’ Bedrijven als KPN en de banken maar ook een bedrijf als Apple vindt Van Brakel typisch bedrijven die in de herfst zitten en moeten oppassen niet in een koude gure winter te belanden. Van Brakel: ‘Dus moet je een talentestafette organiseren binnen je organiseren. Het stokje constant doorgeven zodat je klaar bent voor een volgende fase. Talent moet op het juiste moment op de juiste plek zitten.’ Zelf noemt hij zich bij De Baak dan ook geen CEO, maar Chief Inspiration Officer. ‘Always change a winning team.’ Leiderschap is daarbij cruciaal. Hoe stuur je organisaties aan in alle seizoenen van de corporate levenscyclus? Door: Ronald Buitenhuis