Laten we, voordat we gaan variëren op de betekenisgeving van de ander, teruggaan naar die eerste drie zinnen in een gesprek. Al heel snel na die eerste zinnen kun je de ander de vraag stellen: “En wat kan ik in dit gesprek voor jou betekenen?” De meeste mensen zien deze vraag niet aankomen. Ze zullen je opnieuw vertellen over hun vraagstuk. En opnieuw kan je dan de vraag stellen: “En wat kan ik dan in dit gesprek precies voor jou betekenen?” Eigenlijk kun je die vraag blijven herhalen totdat je daadwerkelijk een vraag krijgt, die aan jou gericht is. “Misschien zou je met me kunnen meedenken.” “Zou je me een advies willen geven?” “Wil je naar me luisteren, zodat ik mijn gedachten hardop kan ordenen?”
Betekenis geven
Vervolgens kun je deze vraag van betekenis voorzien door erop te reageren. (De uitspraak van A krijgt pas betekenis als jij, B, erop reageert en A daar vervolgens weer wat mee doet: de ‘double interact’ A-B-A.) “Dat is goed. Ik zal met je meedenken. Of misschien is het ook leuk als ik tegen je in ga denken?” “Dat is goed. Mijn advies is…. Helpt dat al?” Vaak is de wijze waarop iemand jou om hulp vraagt al illustratief voor zijn vraagstuk (hier en nu = daar en dan).
In het ontwikkeltraject bij de woningcorporatie stuurde de interne adviseur mij een e-mail met daarin een aantal vragen over de nieuwjaarsbijeenkomst. Zij trachtte samen met haar Raad van Bestuur de vorm en de toon van de nieuwjaarsbijeenkomst in lijn te brengen met de basisuitgangspunten van het ontwikkeltraject. Vorm en toon moesten, kortom, zacht op de relatie en hard op de inhoud zijn. En de bijeenkomst moest niet zozeer perfect georganiseerd worden, als wel met een scherp oog voor zwakke signalen. Ik belde haar vervolgens en vroeg haar wat ik voor haar zou kunnen betekenen daarbij. De interne adviseur herhaalde het vraagstuk. Ik vroeg haar opnieuw wat ik daar dan precies bij zou kunnen betekenen. Moest ik een cateraar inhuren? Of muziek uitkiezen? Of de speech voor de Raad van Bestuur schrijven? Of een spel bedenken dat zou gaan over alert in plaats van perfect? De interne adviseur begon te lachen en zei: “Eigenlijk heb ik al lang ideeën over hoe we de nieuwjaarsbijeenkomst moeten organiseren en Pieter en Marieke zelf ook. Ik wilde eigenlijk mijn ideeën alleen maar even bij je toetsen.”
Doorvragen
Ik heb vervolgens doorgevraagd wat maakte dat zij haar ideeën graag wilde toetsen in plaats van het ‘risico’ te lopen deze ideeën gewoon uit te voeren. Het bleek dat zij de bijeenkomst (toch) perfect wilde organiseren. We hebben vervolgens nog een half uur doorgepraat over hoe zij ‘het gewoon kon gaan doen’, maar wel haar eigen alertheid zou kunnen organiseren tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst. Op welke zwakke signalen zou ze gaan letten en waar zou ze vervolgens op bijsturen?
Bron: Hoe ik Verander
Door: Shirine Moerkerken
Het boek: Hoe ik verander
Hoe ik verander gaat over een prachtig ambacht: interveniëren en veranderen in organisaties en maatschappelijke vraagstukken. Het vertelt hoe je antwoorden kunt vinden op de maatschappelijke vraagstukken waar jij als bestuurder, directeur, interimmanager of organisatieadviseur mee aan het werk bent. In dit boek deelt Shirine Moerkerken met je hoe zij verandert. En zoekt ze samen met jou uit hoe jij dat zou kunnen doen op jouw eigen manier, in jouw rol en in jouw specifieke context.
