Convergentie is een opmerkelijk verschijnsel en dat heeft tot vele wilde speculaties geleid over de oorzaak ervan. Bestsellerauteur Erich von Däniken vroeg zich af hoe het mogelijk was dat zowel in Egypte als in Midden-Amerika piramides voorkomen (Verhoeven, 2013). Zijn opmerkelijke antwoord was dat het bakens zijn voor Ufo’s en dat ze dus neergezet zijn door Aliens.
De verhalen over goden in allerlei mythes en bijvoorbeeld de Bijbel, gaan niet over bovennatuurlijke wezens, zo betoogt von Däniken, maar het zijn ruimtereizigers van andere planeten die hier naar toe kwamen om met genetische experimenten de mensensoort te verbeteren. Bewijs voor zijn stellingen is afwezig maar dat is geen belemmering geweest voor het grote publiek zijn smeuïge boeken massaal te lezen.
Meer fabelen
Een andere verklaring die inmiddels ook naar het rijk der fabelen is verwezen, werd geformuleerd door de Britse bioloog Rupert Sheldrake (Kayzer, 1993). Hij poneerde het bestaan van zogenaamde Morfogenetische Velden. Wat dit precies zijn, laat Sheldrake in het midden, maar wanneer ergens op de wereld iets gebeurt – een verandering, een puzzel die opgelost wordt of een idee dat het levenslicht ziet – wordt dit meteen opgenomen in deze velden (een soort metafysische clouds dus) en kunnen andere organismen van deze informatie profiteren. Sheldrake zelf deed enkele opzienbarende experimenten. Wanneer kruiswoordpuzzels in Engeland waren opgelost, werden diezelfde puzzels wanneer ze een dag later in Japan werden gepubliceerd daar sneller en beter opgelost dan wanneer de Japanners als eersten de puzzels moesten aanpakken. Later is er veel kritiek geuit op de methodologische deugdelijkheid van zijn onderzoek en worden de resultaten eigenlijk amper meer serieus genomen. Ook zijn verklaring voor convergenties kunnen we dus met een gerust hart terzijde schuiven.
Ook onjuist
De meest down-to-earth (maar toch onjuiste) verklaring voor convergenties zoals die piramides in Egypte en Midden-Amerika, kwam van de Noorse onderzoeker en ontdekkingsreiziger Thor Heyerdahl. Hij bewees dat het mogelijk is met een boot gebouwd van riet dat langs de Nijl groeit, de overtocht te maken naar Zuid Amerika. Egyptenaren en Azteken kunnen dus zeer goed contact met elkaar gehad hebben, zo is zijn redenering, en het idee van piramides van elkaar hebben overgenomen. Heyerdahl heeft inderdaad aangetoond dat dit contact in principe mogelijk is, maar hij heeft niet bewezen dat het ook feitelijk gebeurd is. En dat contact is ook helemaal niet nodig om convergenties te verklaren, zo zul je volgende week lezen.
Door: Henk Verhoeven
