Cruciale beroepen moeten we cruciaal financieren

Af en toe thuis werken is fijn. Elke dag thuis werken is wat minder fijn. Thuis werken combineren met thuisonderwijs, is leuk, maar lastig, want je komt overal net niet lekker aan toe. Maar die last is niets vergeleken met de inzet van zorgmedewerkers, en medewerkers in andere cruciale sectoren. En mijn werkdruk staat in geen vergelijk met de werkdruk van het ziekenhuispersoneel. Keuzes van intensive-care-personeel bepalen of iemand overleeft of niet. En door het hoge aantal patiënten, moeten die beslissingen ook nog eens onder hoge druk genomen worden.

Een vriend van mij coördineert de verdeling van mondkapjes vanuit een Veiligheidsregio. Hij ziet alle aanvragen, kijkt wat er beschikbaar is, ziet normale aankoopkanalen opdrogen, terwijl de vraag juist toeneemt en hij steeds minder kan bieden. Moeten ze naar het verzorgingshuis? Het ziekenhuis? De huisarts? En welk ziekenhuis eerst? Mijn zus werkt zich een breuk in het ziekenhuis, ze werkt op de kraamafdeling van een ziekenhuis, op de couveuseafdeling, met de meest kwetsbare baby’s, als die last krijgen van corona, gaan ze dood.

Bullshitjob

En ik tik op een woensdagavond dit verhaaltje, terwijl ik op mijn favoriete stoel voor de televisie zit. Veel duidelijker kan het niet worden dat ik een bullshitjob heb: verhaaltjes tikken, interviews doen, websites runnen. Als ik een fout maak, gaat er niemand dood. Misschien dat iemand zich stoort aan een verkeerd geschreven woord, een foute link, een kromme zin, of een verkeerd geschreven naam, maar echt erg is het allemaal niet.

Het enige wat ik heb, is een beetje online invloed. Een tweet waarin ik me afvroeg waarom er op de cruciale beroepen zo hard is bezuinigd, ging viraal. Meer dan 400.000 mensen zagen het. Dezelfde boodschap op Facebook werd daar ook door honderdduizenden gezien, en op Linkedin tikte het bereik ook bijna de 100.000 aan.

Aftakeling cruciale overheidsdiensten

Ik maak me al jaren druk om de aftakeling van de cruciale overheidsdiensten, defensie in het bijzonder. Defensiepersoneel springt ook bij in de ziekenhuizen. Dat Defensiepersoneel komt van geneeskundige eenheden van de Krijgsmacht die soms maar 60% gevuld zijn, doordat het Defensiepersoneel door de vele bezuinigingen op de Krijgsmacht is weggehold. En dat personeel springt bij in ziekenhuizen waarin het afgelopen decennium duizenden ziekenhuisbedden wegbezuinigd zijn en waar er ook vele intensive-care-bedden zijn verdwenen (bij een groeiende en vergrijzende bevolking). Kille rekenmeesters hebben in het verleden berekend dat het niet efficiënt was om bedden lang leeg te laten. Dat geld kon wel ergens anders gebruikt worden, dus die bedden konden wegbezuinigd worden. Maar nu is het crisis en hebben we die bedden keihard nodig.

Velen zullen zeggen dat mijn redenatie niet klopt, want in de miljoenennota’s van de afgelopen jaren is er meer geld bij gekomen voor de zorg. Dat klopt, maar als je kosten bijvoorbeeld met 10% stijgen en je inkomsten met 5%, dat gaat het ergens pijn doen, en zul je ondanks het extra geld toch moeten bezuinigen.

Niet voor de lol

Sommige dingen heb je niet voor de lol. Ziekenhuisbedden en IC-bedden zijn geen speeltjes van managers. Die dingen zijn nodig als het moet. En die moeten er zijn bij een crisis, bij een pandemie waarvan je weet dat er elke 20 á 30 jaar één voorkomt. Die bedden moeten er op zulke momenten zijn, óók als dat betekent dat die bedden lange tijd leeg staan. Maar dat kost geld, zullen sommigen zeggen. Dat klopt. Maar als je ze niet hebt tijdens een crisis kost dat mensenlevens.

Cruciale beroepen moeten we cruciaal financieren. Dat geldt voor de zorg, dat geldt voor Defensie, dat geldt voor de politie, de brandweer, het onderwijs, en dat geldt voor andere cruciale beroepen, zonder welke ons land volkomen onleefbaar zou zijn. En ik noem dan alleen nog maar door de overheid gefinancierde cruciale beroepen. Want supermarktpersoneel is opeens ook onmisbaar, net als logistieke bedrijven, of de IT-bedrijven die zorgen voor onze internetverbindingen.

Waarderen wat écht belangrijk is

Ik kan me daar vanaf de bank dus erg druk om maken. En ik hoop dat degenen die over een tijdje moeten gaan beslissen over de financiering van de cruciale beroepen, niet vergeten waarom deze beroepen cruciaal is, en wat er nodig is als er iets gebeurt wat bijna nooit voorkomt. Cruciale beroepen gaan over mensenlevens, die moet je niet met de gebruikelijke efficiencyslagen financieren en uitrusten. Maar die moet je zó financieren en uitrusten dat ze tijdens de meest zwarte scenario’s op het gebied van veiligheid of volksgezondheid hun cruciale werk goed kunnen uitvoeren. En het cruciale personeel moet je navenant belonen. Want eigenlijk is het gek dat ik met mijn bullshitjob meer verdien dan mijn zus in haar cruciale beroep. Eigenlijk hebben we een reset nodig, zodat we weer gaan waarderen wat écht belangrijk is. Zodat degenen die echt cruciaal zijn, ook cruciaal gewaardeerd worden.

Door: Eduard van Brakel

Eduard van Brakel is eindredacteur van Management Impact. Samen met managementwetenschapper Bas Kodden schreef hij boek Leidinggeven is omgekeerd opvoeden.