Transformatie begint vrijwel altijd met een onbewust gevoel dat er iets niet meer klopt. Je ervaart onbehagen of onvrede. De organisatie lijkt onveranderbaar, terwijl de hele binnen- en buitenwereld om verandering schreeuwt. Je voelt ‘aan je water’ dat het anders moet, maar je krijgt je ‘hoofd er nog niet goed omheen’.
Om transformatie op gang te brengen, is op alle plekken in de organisatie een dialoog nodig tussen medewerkers zodat je het onbestemde gevoel betekenis kunt geven. Om deze dialoog te starten, hoef je nog niet te weten waar je gevoel over gaat; de wens om er betekenis aan te geven is belangrijker.
Met de dialoog start een cyclus van betekenisgeving, de basis om door middel van zelfsturing in interactie te leren gaan met je omgeving, bijvoorbeeld door te sparren met een klant, collega, leidinggevende of coach.
In deze cyclus kun je vijf ‘leerstappen’ herkennen, die zich continu herhalen:
- Stap 1 – voelen: een unheimisch gevoel over de situatie, omdat het voor jou niet meer klopt. Je voelt wel, maar je weet nog niet.
- Stap 2 – snappen: betekenis geven aan je gevoel en verwoorden welke ontwikkeling aan de orde is en welke consequenties dat heeft: loslaten, afscheid nemen en nieuwe dingen omarmen.
- Stap 3 – willen: verlangen vanuit intrinsieke motivatie om bij te dragen aan betekenisvolle doelen.
- Stap 4 – kunnen: zicht op je eigen talenten en je kwetsbare punten die vragen om ontwikkeling.
- Stap 5 – doen: daadwerkelijke stappen zetten om betekenis te creëren.
In de dialoog met medewerkers vraag ik regelmatig wat ze voelen, wat dat betekent, wat ze zouden willen en wat ze daarin zelf kunnen doen. Deze cyclus herhaalt zich continu. Aan het begin van de organisatieontwikkeling vormen de gesprekken hierover het fundament van het leiderschapstraject van leidinggevenden.
Daarnaast zijn er grotere bijeenkomsten waarin medewerkers met elkaar betekenis geven. Naarmate de organisatieontwikkeling vordert en het bewustzijnsniveau toeneemt, worden deze gesprekken kleinschaliger in de teams gevoerd. Ook help ik medewerkers zich bewust te worden van waar ze vandaan komen en waarnaar ze op weg zijn in hun werk en in hun leven. Door vragen te stellen over de ‘ruilrelatie’ (wat zij komen halen & brengen in de organisatie) prikkel ik ze om na te denken over hun eigen pad.
Bron: De gelukkige organisatie
Door: Raymon Geurts
