Diep werken: de superkracht van de 21e eeuw

Theoretisch informaticus Cal Newport (universiteit van Georgetown) is obsessief diep werker en schreef er een boek over. Hij karakteriseert het als ‘zeer geconcentreerd zonder welke afleiding dan ook professionele bezigheden uitvoeren die je cognitieve capaciteiten tot het uiterste drijven’. Maar zeg nou eerlijk: wie doet dat nog? We worden elke paar minuten afgeleid – en laten dat graag gebeuren.

Want in het rijtje van onze grootste verlangens staat behalve eten, slapen en seks ook afleiding van het werk, blijkt uit psychologisch onderzoek. Dit biedt grote kansen aan degenen die het wél lukt, dat supergeconcentreerd werken. Newport ontdekte vele grote namen die met 4 à 5 uur per dag diep werken geschiedenis schreven. Inclusief Bill Gates. En Friedrich Nietzsche. Het is allemaal een kwestie van voorrang geven aan diepte, in plaats van kiezen voor makkelijk en snel.

Supergeconcentreerd werken: opstarttips

• Zonder je helemaal af. Het hutje op de hei. Geen internet.
• Rooster periodes van diep werken in, waarin je volledig onbereikbaar bent.
• Probeer ritme te vinden in diep werken. Als je bijvoorbeeld elke dag een paragraaf schrijft, wil je zo’n keten vaak niet meer onderbreken. Newport zelf plant zijn dagen tot in detail en houdt precies bij hoeveel diep werk hij dagelijks verricht.
• Maak veel ruimte voor luieren. Zorg voor leegte en niets. Dat vindt ook een andere adept van diep werken: onze eigen Robbert Dijkgraaf, nu directeur van het Institute for Advanced Study in Princeton. Sommige wetenschappers aan dit instituut publiceren een hele tijd niets, om dan een deep dive te nemen en met iets radicaals boven te komen. ‘Pas als het water helemaal stil is, kun je zien wat er op de bodem van het zwembad ligt’, aldus Dijkgraaf.
• Stop dertig dagen met alle sociale media. Diep werken geeft volgens Newport zo veel voldoening dat je die sociale media al snel niet meer mist.

Wie er dieper in wil duiken: zoek op YouTube op deep work en Cal Newport voor de details.

Dolce far niente

Nietsdoen is de laatste tijd geregeld in het nieuws als bron van concentratie en creativiteit. Onlangs bleek dat avondmensen juist ’s ochtends de meeste invallen hebben – dus als ze het minst actief zijn – en omgekeerd. De School of Life (van filosoof Alain de Botton) promoot dagelijks door de straten slenteren zonder smartphone, portemonnee of andere hulpstukken. De mooiste invallen komen niet uit de buitenwereld maar uit je eigen binnenwereld en toevallige momenten van verbazing op een hoek van een straat, aldus de School of Life. De slenteraars van vandaag zijn de beïnvloeders van morgen. Nietzsche bereikte opperste concentratie door zes tot acht uur per dag te wandelen.

Bronnen: NRC, 30-3-2016; Entrepreneur, 21-1-2016