'Diploma’s zeggen niks over duurzaam presteren'

Bas Kodden deed jarenlang onderzoek naar duurzaam presteren, van zowel organisaties, teams als professionals. Uiteindelijk draait alles erom dat je de juiste mensen aanneemt. En daar gaat het vaak mis. Kennis, diploma's en ervaring worden overschat.

Bedenken welke eigenschappen tot duurzame prestaties leiden, is op zich geen hogere wiskunde: 1) zelfeffectiviteit, 2) aanpassingsvermogen, 3) mentale fitheid voor gestelde taakeisen, 4) intrinsieke motivatie en 5) intelligentie. Uit onderzoek van Bas Kodden, verbonden aan Nyenrode’s Center for Leadership & Management Development en auteur van de bestseller De kunst van duurzaam presteren, blijkt echter dat de meeste bedrijven in hun werving uitgaan van verkeerde aannames.

Kennis en diploma’s verouderen snel

Organisaties waarderen aspecten als talent en kennis (diploma’s en ervaring) veel te hoog. Het juiste karakter en de fit met de organisatie, vooral die met de leidinggevende, zijn van veel groter belang voor duurzaam presteren: ‘Kennis veroudert snel en steeds sneller. Als diploma’s al iets zeggen dan betreft het hooguit de toenmalige discipline om de toenmalige kennis te hebben kunnen omzetten in toentertijd belangrijke diploma’s en certificaten.’ Het biedt geen enkele garantie voor de toekomst. Kodden: ‘In de gemiddelde personeelsadvertentie zie je nog steeds twee dingen die de boventoon voeren: welke kennis en welke ervaring heb je. Diploma’s zeggen dus niks, het is bijna een valkuil. Na vier jaar weet je zo’n 90 tot 95% van de aangeleerde stof niet meer, en van de 5 tot 10% informatie die je nog wel weet, is het merendeel sterk verouderd.’

Zelfeffectiviteit

Veel bedrijven zullen anders naar hun selectie- en trainingsprocedures moeten gaan kijken. Kodden: ‘Organisaties sturen hun professionals naar allerlei agile- en scrumcursussen terwijl we uit onderzoek weten dat bijvoorbeeld het persoonskenmerk “aanpassingsvermogen” nauwelijks te verbeteren valt: de een houdt van veranderen, de ander totaal niet. Aanpassingsvermogen is als een spier: je kunt het iets oprekken, maar eens knapt het.’

Bedrijven met een grote noodzaak tot veranderen zouden hun medewerkers daarom moeten aannemen op dit persoonskenmerk in plaats van dit ze later proberen bij te brengen. In Kodden’s onderzoek zetten CEO’s en managers het selectiecriterium aanpassingsvermogen qua belang op de 12^e plaats in een verzameling criteria voor het toetsen van sollicitanten. Kodden: ‘Ongelooflijk als je bedenkt dat de gemiddelde levensduur van organisaties de afgelopen 15 jaar met zo’n 80% is afgenomen en juist de medewerkers voor verandering zorg moeten dragen.’

Omdat aanpassingsvermogen en zelfeffectiviteit enorm belangrijk zijn, moeten medewerkers anders naar hun carrière kijken, Zoek niet naar de perfecte functie, zoek naar de perfecte omgeving, is het advies. Kodden: ‘Zoek de organisatie die het beste bij jou past en vaar op je sterke punten. Zowel de organisatie als jijzelf zullen profiteren. Hoe meer talenten er in een goed samengesteld team worden aangeboord hoe beter dat is voor duurzaam presteren.’