De leidinggevende komt binnen. Op haar schouder zit een aap. Ze zegt tegen je: “Dit is een mooie uitdaging. Ik moest gelijk aan jou denken. Lijkt het je wat?”. Je antwoordt bijna gelijk. “Gaaf dat je aan mij denkt! Super! Natuurlijk zeg ik ja.” En op het moment dat je “ja” zegt, springt de aap met een soepele sprong op je schouder. Tegelijkertijd heb je een onbestemd onderbuikgevoel. Waarop zeg ik nu eigenlijk ja?
De aap staat symbool voor de verantwoordelijkheid die je neemt. Als je “ja” zegt, accepteer je de aap en daarmee de verantwoordelijkheid op je schouders. Andersom werkt het ook. Als je een opdracht geeft, zet je als het ware de aap op iemands schouders. Die aap doet alleen onverwachte dingen. Hij trekt aan je haren, bindt je schoenveters vast of geeft je de hele tijd apenkussen. Een opdracht is bijvoorbeeld ineens ingewikkelder dan verwacht, er zit “oud zeer”, of de geplande ondersteuning blijft uit. De éne persoon vindt de aap fantastisch, de ander een nachtmerrie en natuurlijk alles er tussenin. Het is de kunst om het gedrag van die aap beter te voorspellen. Hierdoor maak je een bewuste keuze over je “ja”. Dat doe je door vier vragen te beantwoorden.Snap ik het?
Deze vraag toetst of je helder hebt wat je te doen staat. Vaak denken we de opdracht te snappen, maar zit de aap aan onze haren te trekken. Let bij het beantwoorden van ‘Snap ik het?’ op onduidelijkheden, zoals abstracte begrippen, het ontbreken van deadlines, vage verantwoordelijkheden of een wazig beeld van het gewenste resultaat. Het is niet erg als er onduidelijkheden zijn, maar wees je bewust dàt ze er zijn, benoem ze en bespreek ze met elkaar.Kan ik het?
Dit vraagt naar de kennis en vaardigheden die nodig zijn bij deze klus. Heb je deze rol eerder vervuld? Hoe verhoudt de klus zich tot je ervaring? Deze vraag moet je onaangenaam eerlijk beantwoorden. Zo weet je wat je sterke en zwakke punten zijn en waarop je moet letten.Wil ik het?
Het beantwoorden van vraag één en twee blijft soms achterwege, omdat de derde vraag voordringt: Wil ik het? Soms wil je iets zo graag dat je al “ja” hebt gezegd voor je het in de gaten hebt. En daar zit die aap smakkend en pinda’s kauwend op je schouder. Of je hebt in een reflex “nee” gezegd omdat je niet voor de 30ste keer een klus wilt doen. Het antwoord op “Wil ik het?” geeft een beeld bij je motivatie èn waarom je je misschien impulsief laat verleiden.Wat heb jij nodig?
Het boeken van resultaat zie ik als het leggen van een puzzel. Deze columns bevatten puzzelstukken en -stukjes die ik na 20 jaar management zie.
Tijdens die periode heb ik me de hele tijd de volgende vraag gesteld: Wat werkt? Daarover schrijf ik in deze blogs.
Beantwoordt eerst de vorige vragen één voor één. Die geven namelijk richting aan het antwoord op de laatste vraag: Wat heb jij nodig? Wat is nodig om succesvol te kunnen zijn? Wat is voor jou nodig om wèl een positief antwoord te geven op de eerste drie vragen? Heb je bijvoorbeeld coaching of een cursus nodig, omdat je niet alle vaardigheden hebt? Is een aanvullende analyse nodig omdat je niet goed snapt wat het resultaat moet zijn? Of is een bonus of promotie nodig om je te verleiden een klus voor de 30ste keer te doen? Kortom: onder welke voorwaarden voer jij deze klus wèl uit?
Pas nu, na het beantwoorden van de laatste vraag, kun je bewust “ja” of “nee” zeggen tegen de aap. Reageer dus niet vanuit een reflex of vanuit je automatisme. Zie de aap bij de ander, zie wat hij betekent en kies bewust.
Nodig jij hem uit of laat je hem zitten?
Door: Maurice van Hoek
Maurice van Hoek is een resultaatgericht puzzelaar en eigenaar van Stepwise. Meer dan 20 jaar actief in het publieke domein als (interim)manager, projectleider en procesbegeleider. Gefocust op de volgende stap op het eerstvolgende concrete resultaat.- Heb jij iets dat je opvalt?
- Heb je een ander beeld of idee?
- Ben je ergens nieuwsgierig naar?
