Druk, druk, druk. E-mail, voicemail, Facebook, WhatsApp.
Het is in de hedendaagse VUCA-wereld niet eenvoudig om je aandacht ergens wat langer bij te houden. (VUCA-wereld staat trouwens voor Volatile, Uncertain, Complex en Ambiguous.) Toch is dat wel noodzakelijk als je in je werk complexe beslissingen moet nemen. Het kabouterraadsel hieronder laat dit zien. Slaag jij erin het raadsel op te lossen? Je eerste reactie is waarschijnlijk: geen enkele kabouter krijgt een zinnige aanwijzing. De kans is voor allemaal 50 procent dat ze het effen mutsje op hebben en 50 procent dat ze het gestreepte mutsje dragen. Toch is dat niet zo. Eén van de kabouters krijgt wel degelijk een hint die hem met vrij grote zekerheid kan laten voorspellen welk mutsje hij draagt. Denk er nog maar eens wat langer over na. Instructie Kijk eens naar het plaatje. Je ziet vier kaboutertjes op een trap staan. Ze hebben allemaal een mutsje op. Twee hebben een grijs mutsje op en twee kaboutertjes een muts met strepen. De kabouters kunnen alleen maar naar voren kijken, ze mogen niet praten en ook niet op een andere manier met elkaar communiceren. Het kaboutertje dat boven aan de trap staat, staat achter een gesloten deur waar niemand doorheen kan kijken. Niemand kan dat kaboutertje dus zien en dat kaboutertje kan zelf ook niemand zien. De kabouters weten dat er twee grijze en twee streepjesmutsen zijn. Ze weten niet welke muts ze zelf op hebben, maar ze kunnen wel de mutsen zien van de kaboutertjes voor hen. Er wordt tegen de kaboutertjes gezegd dat het kaboutertje dat het eerst weet welk soort mutsje hij op heeft, van zijn tree af moet springen en 10.000 euro wint. Welk kaboutertje kan als eerste met de meeste zekerheid weten welke mutsje hij op heeft? Kabouter 1, 2, 3 of 4 en waarom? Heb je het antwoord gevonden? Gefeliciteerd. Lukt het nog niet? Slaap er dan eens een nachtje over. Denk nu niet meteen: ‘je lijkt mijn moeder wel, wat een flauw advies’. Want slapen is heel goed voor de plasticiteit van de hersenen. Dat wil zeggen: zodra je tot rust komt maken je hersenen nieuwe netwerken aan. Dat doen ze vooral op het terrein waar je overdag je aandacht op hebt gericht. Denk daarom nog eens wat langer na over wat iedere individuele kabouter ziet en kan aflezen uit het gedrag van de anderen. Leg het raadsel dan weg en pak het morgen opnieuw. De kans is groot dat je dan ineens een inzicht opdoet dat je gisteren nog niet had. John Cleese heeft dit testje niet nodig om te ontdekken hoe belangrijk het is om bij je werk in een flow te komen en er een nachtje over te slapen op het moment dat je vast dreigt te lopen. In deze video vertelt hoe hij deze twee technieken heeft gebruikt om de meest hilarische scripts voor Fawlty Towers te schrijven. Oplossing kabouterraadsel Het goede antwoord op het kabouterraadsel (p. 52) is kabouter 2. Waarom? Kabouter 3 en 4 kunnen beiden geen enkele kabouter zien en weten dus ook van geen enkele andere kabouter welke muts hij op heeft. Kabouter 1 ziet echter twee kabouters voor zich en ziet dat kabouter 2 een grijze muts op heeft en kabouter 3 een streepjesmuts. Deze informatie helpt kabouter 1 niet; aangezien hij weet dat er twee grijze en twee streepjesmutsen in het spel zijn, kan hij zelfnog steeds een grijze of een streepjesmuts op hebben. Kabouter 1 blijft dus staan. Kabouter 2 ziet dat de kabouter voor hem, kabouter 3, een streepjesmuts op heeft. Hijkan op basis van alleen deze informatie nog steeds niet weten welke muts hij zelf op heeft. Hij wacht en wacht en hij merkt dan dat niemand van de trede afspringt. Ook de kabouter achter hem niet. Dit geeft hem heel belangrijke informatie. Als kabouter 1 achter hem niet van de trede afspringt, betekent dat dat deze kabouter twee verschillende mutsen voor zich ziet. Kabouter 2 ziet dat kabouter 3 een streepjesmuts heeft. Hijzelf moet dus een grijze muts op hebben, want als hij een streepjesmuts zou dragen, zag kabouter 1 twee kabouters met een streepjesmuts voor zich en dan zou hij direct weten dat hij zelf een grijze muts droeg. Kabouter 2 beredeneert dat hij een grijze muts op heeft. Hij springt van de trede en wint 10.000 euro. Tekst: Mirjam Hulsebos
