Het ziekenhuis van morgen

Er komen minder en kleinere ziekenhuizen, grote internationale techreuzen nemen binnen 10 jaar zeker 20% van de ziekenhuiszorg in Nederland over en ziekenhuispersoneel werkt dan minstens 1 dag per week buiten de muren van het ziekenhuis. Zo ziet adviesbureau Morgens de ziekenhuiszorg over 10 jaar.

Het bureau heeft in kaart gebracht wat de belangrijkste thema’s zijn in ‘het ziekenhuis van morgen’, door het uitvoeren van literatuuronderzoek, interviews bij beslissers in de zorg en een online survey onder 77 managers en medewerkers van ziekenhuizen. Zes thema’s domineren het ziekenhuis van de toekomst: technologische ontwikkeling en data, kleinere en minder ziekenhuizen, zinnige waardevolle zorg (omslag naar gezondheid en preventie), de juiste zorg op de juiste plek, personalisering (de patiënt neemt de touwtjes in handen) en minder regels, anders verantwoorden en financieren.

Meer data verzamelen

Deze zes ontwikkelingen zullen de ziekenhuiservaring van een patiënt sterk beïnvloeden, vertelt Frank van Berkel, partner van Morgens. “Technologische ontwikkelingen zorgen er bijvoorbeeld voor dat patiënten zelf veel meer data over hun gezondheid en ziekte gaan verzamelen. Het tijdig signaleren van aandoeningen wordt daarmee makkelijker. Ook het stellen van diagnoses gaat sneller en beter door het gebruik van big data.” De technologische ontwikkeling én veranderende eisen van patiënten en verzekeraars zorgen voor grote verschuivingen in ziekenhuiszorg. Volgens Van Berkel zal er meer diagnose, zorg en behandeling thuis en in de eerste lijn plaatsvinden (huisarts, paramedici). Hij voorziet ook het ontstaan van focusklinieken, gespecialiseerde diagnostische centra en virtuele ziekenhuizen. “Dit leidt tot minder ziekenhuizen en tot ziekenhuizen die kleiner worden.”

Resultaten op langere termijn

De ontwikkeling naar zinnige zorg – waarin sterk gekeken wordt naar resultaten op langere termijn – zal versneld en uitgebreid worden met een omslag naar het bevorderen van de gezondheid van mensen en het voorkomen van ziekten. Value Based Healthcare wordt de leidende methode in ziekenhuiszorg, zo geven de ondervraagden aan. Meer zorg zal thuis worden verleend. Daarbij gaan ziekenhuizen vaker samenwerken met andere partijen in de zorgketen en zullen medewerkers ook buiten de muren van het ziekenhuis gaan werken. Personalisering zorgt ervoor dat patiënten over hun eigen dossiers en data kunnen beschikken en die ook kunnen delen met andere partijen in de zorgketen. Patiënten zullen veel meer de regie nemen, denkt Van Berkel. Ze zullen ook zelf keuzes maken over hun behandelproces (wie, wat en waar). “Verder verwachten we op basis van het onderzoek dat het aantal regels, verantwoordingsindicatoren en de bureaucratie in ziekenhuizen zal afnemen door ontwikkelingen als regelarme zorg, horizontaal toezicht en zelforganisatie.” Als grootste uitdagingen bij de totstandkoming van het ziekenhuis van morgen zien zorgmedewerkers personeelstekorten in de zorg, adaptie van nieuwe technologie en digitalisering, benodigde visie en leiderschap, en de starre structuren waaraan artsen en verpleging zich vasthouden. Frank van Berkel adviseert ziekenhuizen om zich tijdig voor te bereiden op veranderingen die hoe dan ook gaan komen. “Het ziekenhuis van morgen komt er, dat staat vast. De timing is echter onzeker.”

Experimenteer en werk samen

Morgens ziet niet in alle ziekenhuizen voldoende urgentie om met de toekomst aan de slag te gaan en roept hen op om te nu al starten met een aantal ontwikkelrichtingen die dominant zijn in het ziekenhuis van morgen. “Streef naar samenwerking in de keten, verwelkom derden in je ziekenhuis en experimenteer met diagnose en monitoring op afstand. Zorg dat je als ziekenhuis wendbaar bent, denk na over hoe je de zorg zinniger en waardevoller kunt maken en over andere manieren van verantwoorden en financieren.” Bron: Morgens