Ziekteverzuim is voor een ondernemer niet alleen vervelend in praktische zin, het kan ook zorgen voor grote financiële problemen. Zeker bij ondernemers in het midden- en kleinbedrijf (MKB) kan de kostenpost van een zieke werknemer behoorlijk oplopen. Je bent immers verplicht om het loon van de werknemer door te betalen, terwijl je niet van diens inzet kunt profiteren. Het vervangen van de zieke werknemer kost ook geld, terwijl je wellicht ook te maken krijgt met verzuimbegeleiding of productieverlies. Beter zorg je ervoor dat het zo ver niet komt. Maar hoe pak je dat aan?
Misverstand
Een veel gehoord misverstand is dat je als werkgever geen grip kunt hebben op het ziekteverzuim van je medewerkers. Mensen die dat beweren, hebben kennelijk ergens de boot gemist. Je kunt er als werkgever namelijk juist heel veel aan doen om langdurig ziekteverzuim te voorkomen. Kortstondig ziekteverzuim heeft vaak een relatief eenvoudige verklaring en valt in veel gevallen niet echt te voorkomen. Wie getroffen wordt door een zware griep of tijdens het skiën een been breekt, is even uit de running. Erg vervelend, maar daar doe je als werkgever niet zo veel aan. Het zijn echter juist de langdurige verzuimsituaties die je kunt helpen voorkomen.
Goed geregeld
Het getuigt van goed werkgeverschap als je de moeite neemt om je goed in deze materie te verdiepen en de nodige voorzorgsmaatregelen te treffen. Mocht het dan onverhoopt een keer mis gaan, dan heb je in elk geval de zaken goed voor je werknemers geregeld. Immers, wanneer iemand langer dan twee jaar wegens ziekteverzuim afwezig is, treedt een andere regeling in werking: de WIA (Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen). Dat geldt overigens ook voor situaties waarbij iemand slechts voor een deel weer aan de slag is en voor minstens 35 procent arbeidsongeschikt is verklaard. Iemand gaat er dan qua inkomen behoorlijk op achteruit. De werknemer heeft recht op een WGA-uitkering (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten) maar die ligt aanmerkelijk lager dan het laatst ontvangen salaris. We noemen dit de WGA-hiaat en als werkgever kun je een speciale verzekering afsluiten die een deel van dat gat overbrugt. Hierdoor is de financiële pijn voor de werkgever minder groot.
Oorzaken voor ziekteverzuim
Om als werkgever de juiste stappen te kunnen zetten met betrekking tot het terugdringen van het ziekteverzuim, is van belang om inzicht te hebben in de oorzaken ervan. Uit onderzoek van TNO blijkt dat maar liefst de helft van alle ziekteverzuimdagen het gevolg is van psychische klachten, overspannenheid, burn-out en klachten aan het bewegingsapparaat. Weliswaar komen griep en verkoudheid (samen goed voor 43 procent van alle verzuimdagen) het vaakst voor, maar zoals hierboven al is beschreven, heb je daar als werkgever nauwelijks invloed op. Een virus kan een werknemer immers altijd en overal oplopen. Zelfs dan nog kun je er als ondernemer invloed op uitoefenen, bijvoorbeeld door gezonde voeding en veel bewegen te stimuleren. Dit resulteert in een hogere weerstand, waardoor de werknemer beter in staat zal zijn om een virus snel te verslaan.
De sfeer op de werkvloer
Veel psychische klachten vinden hun oorsprong in de situatie op de werkvloer. Hoe is het bijvoorbeeld gesteld met de werkdruk? Bezuinig niet op personeel, want een hogere werkdruk leidt tot meer spanning, verhoogt de kans op fouten en heeft op de lange termijn dus een negatief effect op de productiviteit. Praat regelmatig met je medewerkers over de werkdruk. Loopt alles soepel, of moeten mensen voortdurend in de hoogste versnelling staan om alles bij te kunnen houden? Voorkom ook dat binnen je organisatie een roddelcultuur ontstaat. Mensen moeten zich veilig voelen op hun werk en de teamspirit moet boven alles zegevieren. Verstandige werkgevers zorgen ervoor dat er stelselmatig overleg is tussen de medewerkers onderling en tussen de leidinggevende en het team. Zo kunnen frustraties tijdig geuit worden en van je als leidinggevende sneller signalen op van werknemers die met problemen kampen. Oprechte aandacht voor de medewerkers zorgt er bovendien voor dat zij zich daadwerkelijke gehoord voelen. Ook het aanstellen van een vertrouwenspersoon binnen het bedrijf is van belang. Medewerkers moeten bij iemand terecht kunnen om hun hart te luchten, zodat ze niet onnodig lang met hun problemen blijven rondlopen.
Herken de signalen
Het overgrote deel van de werkgevers blijkt niet voldoende in staat te zijn om de signalen van dreigend ziekteverzuim te herkennen. Er bestaat zelfs een speciale verzuimtraining, die kan helpen bij het herkennen van die signalen. Je bent dan beter in staat om direct te reageren. Praten over het werk en over eventuele andere zaken die van invloed zijn op het welzijn van de werknemer is essentieel. Heeft iemand plotseling groot verdriet te verwerken, zoals een sterfgeval, echtscheiding of ernstige ziekte van een naaste? Ziet iemand er regelmatig zwaar vermoeid uit? Maak het bespreekbaar en doe als werkgever bijvoorbeeld een voorstel voor een alternatief werkrooster.