De laatste tien jaar ben ik alleen maar bezig geweest met het vergroten van snelheid en wendbaarheid van organisaties. Ik heb daar veel verandertrajecten in mogen helpen leiden en heb daar ook het een en ander over gepubliceerd. In eerste instantie in het ICT-domein door het toepassen van Scrum en het doorvoeren van Agile transformaties. Maar de laatste jaren ook buiten de IT-afdelingen: door het wendbaar en extern gericht maken van andere afdelingen en recent zelfs nog breder: verandering doorvoeren in het volledig responsief maken van complete bedrijven. Organisaties bouwen die altijd ‘klaar zijn voor alles’ en die in staat zijn om wendbaarheid en reactiesnelheid als primaire bedrijfsstrategie in te zetten.
Maar wat is dan mijn probleem?
Mijn probleem is dat ik nog geen business controller ben tegengekomen die hier concreet in meebeweegt. Ik heb nog niemand aan de besturende kant ontmoet met een duidelijk antwoord of strategie. Ja, visionaire managers en directeuren. Maar niemand die dat ook daadwerkelijk inricht en borgt in de operatie. En als ik al een controller ontmoet die zich hier druk over maakt, dan is het eerder hoe ze deze wendbaarheidsbeweging kunnen inperken of bestrijden, dan dat ze een oplossing bieden. Ik begrijp dat niet. Hoe kan het dat de controller buitenspel lijkt te staan en bij deze verandering geen drijvende kracht is?
En het bijzondere is: ik zie alle organisaties in Nederland deze veranderingen doorvoeren. Het is geen anomalie in een enkele sector of in een enkele organisatie. Het is al lang niet meer een ‘IT-feestje’. Alle organisaties die ik tegenkom zijn actief bezig om wendbaarheid te verankeren in hun dagelijkse manier van werken. Van groot tot klein, van commercieel tot publiek, van jong tot oud, van technisch tot administratief. Allemaal worstelen ze met de dynamiek in de buitenwereld, en allemaal zien ze veel voordelen in het meer responsive, het meer wendbaar maken van hun werkwijzen. Van ING tot CoolBlue, van Bol.com tot de Belastingdienst, van de KvK tot Philips, van het UWV tot de ABNAMRO. Echt allemaal!
Lees ook:
Agile is mensenwerk
En ook lopen ze allemaal tegen vergelijkbare uitdagingen op. Hoe kunnen we budgetteren als we beslissingen uitstellen tot het laatste moment? En als we het project opknippen in allemaal kleine ‘epics’ en ‘stories’, hoe zit het dan met de business cases? Wat is nog langer het nut van PIDs en strategische investeringsagenda’s als we snel moeten kunnen handelen en reageren? Waarom zouden we plannen maken als toch niemand zich er aan houdt? Wat betekent dat voor business control en wat vraagt dit van onze accountant? Hoe zit het met urenschrijven als we werken met stabiele teams? Hoe verankeren wij rollen als product-owner of tribeleader in ons functiehuis? En, als dat de belangrijkste rollen zijn, moet het hele functiehuis niet op de schop? Of nog extremer: hebben we eigenlijk wel een functiehuis nodig als we werken met cross-functionele stabiele teams? En hoe zit dat dan met beoordelingen? Mogen we medewerkers nog wel individueel beoordelen als de teamprestatie centraal staat? En wie doet die beoordeling eigenlijk als we met veel minder managers en hiërarchische lagen werken?
Vragen, vragen en nog meer vragen.
Agile werken en wendbaarheid diep verankeren in de bedrijfsfilosofie en governance, zet heel veel op de kop. De controller moet daar toch mee in aanraking komen, zou je zeggen? Welnu, ik heb breeduit om me heen gevraagd. Ik kan niemand vinden. En ik heb goed gezocht! We kennen alle grote namen van bedrijven die hier in voorlopen. En ik heb echt een netwerk. Het is me niet gelukt om een controller of CFO te vinden die hier over heeft nagedacht, of oplossingen heeft gevonden. Het lijkt wel of het niet speelt. Maar dat kan toch niet?
Het kan toch niet zo zijn dat de complete manier van werken op de schop gaat maar dat de governance hetzelfde blijft? Of zie ik het niet goed?
Wil je me helpen? Wil je jouw ideeën op bovenstaande verandering en de impact op de controller met me delen? Of nog beter: heb jij in jouw organisatie deze verandering wél verankerd? Heb jij wel een visie op hoe de governance een enabler kan zijn voor agility, snelheid en responsiveness?
Ik wil graag met je in gesprek. Want het écht diep transformeren van een organisatie tot eentje die intrinsiek responsive is, dat kan volgens mij niet zonder dat de controller daarbij een cruciale rol speelt.
Met vriendelijke groet,
Rini van Solingen
Prof.dr.ir. Rini van Solingen is deeltijdhoogleraar aan de TU-Delft en CTO bij Prowareness. Hij is een gerenommeerd spreker, auteur en docent rond Agility en Responsive Enterprises. Zijn meest bekende managementboeken over dit onderwerp zijn: De Kracht van Scrum, De Bijenherder en De Responsive Enterprise.
