‘Ik wens je veel personeel toe!’ is een veel gehoorde kreet onder managers wanneer ze niet het beste met je voor hebben. Tegelijkertijd is personeel binnen een organisatie het grootste en belangrijkste goed. Het is momenteel en in de toekomst lastig om de juiste mensen voor je organisatie aan te trekken. Jouw rol als manager of leidinggevende om de juiste mensen binnen te krijgen én binnen te houden is daarom cruciaal.
Managers en leidinggevenden krijgen tegenwoordig een steeds meer coachende en motiverende rol. Maar … hoe pak je dit aan? Hoe zorg je dat medewerkers tevreden blijven, zich blijven ontwikkelen en hun talenten optimaal blijven benutten? In deze coachende managementrol word je continu geconfronteerd met de keuzes van je medewerkers. Hoe leer ik mijn medewerkers zelf keuzes maken, hoe zorg ik ervoor dat zij de regie hebben over hun loopbaan en dat ze gemotiveerd blijven? Kennis van motivatie en loopbaankeuzes is daarbij essentieel. Het boek ‘Een leven lang kiezen’ geeft antwoord op deze vragen en biedt praktische handvatten om je hierbij te ondersteunen. Hieronder alvast een tipje van de sluier.
Wat weet jij eigenlijk over motivatie?
De meesten van ons kennen de termen ‘intrinsieke’ en ‘extrinsieke’ motivatie misschien wel. Twee Amerikaanse wetenschappers hebben een theorie ontwikkeld (de Zelf-Determinatie Theorie) waarin in plaats van twee maar liefst zes (!) vormen van motivatie worden beschreven.
1. Gebrek aan motivatie
Allereerst kan er een gebrek aan motivatie bestaan. De medewerker is dan ooit wel gemotiveerd aan zijn baan begonnen, maar is vergeten wat die reden ook alweer was. Hij heeft in de tussentijd niet meer stilgestaan waarom hij deze baan eigenlijk heeft. De motivatie kan naar de achtergrond zijn verdwenen.
2. Motivatie vanuit externe druk
Bij deze vorm van motivatie ervaart de medewerker externe druk. Hij behoudt zijn baan alleen maar om een beloning te krijgen of om straf te vermijden. Dit is bijvoorbeeld zo wanneer iemand alleen maar zijn werk doet vanwege status of het geld dat hij ermee verdient.
3. Motivatie vanuit interne druk
Bij deze vorm van motivatie bestaat er bij de medewerker interne druk om zijn baan uit te oefenen. Hij wilt bijvoorbeeld schuldgevoel of schaamte vermijden. Een goede verkoper die teamleider is geworden, maar heel ongelukkig is in die rol en niet meer terug durft in verband met gezichtsverlies is een voorbeeld van motivatie vanuit interne druk. Deze medewerker blijft alleen teamleider omdat hij zich anders zou schamen.
4. Motivatie vanuit een doelstelling
Deze vorm van motivatie is aanwezig wanneer je medewerker gemotiveerd is omdat hij een persoonlijk doel nastreeft. Hij wilt bijvoorbeeld graag een cursus doen, omdat hij die nodig heeft voor het beter uitoefenen van zijn werk. Hij doet die cursus dan niet zozeer omdat hij die an sich zo leuk vindt maar omdat hij een doel voor ogen heeft met die cursus. Namelijk het beter worden in zijn werk.
5. Motivatie vanuit waarden
Bij deze vorm van motivatie is de medewerker gemotiveerd omdat het werk dat hij doet onderdeel uitmaakt van zijn persoonlijke waarden. Het werk zelf is niet altijd even leuk, maar de medewerker wil een belangrijke waarde nastreven. Bijvoorbeeld een vuilnisman vindt vuilnis opruimen niet per se leuk, maar vindt het bijdragen aan een beter milieu wel heel belangrijk. Dus: Het gaat er niet om dat de medewerker het werk zélf altijd even leuk vindt, maar is toch uitermate gemotiveerd in zijn baan, omdat hij het werk belangrijk vindt voor hemzelf of de samenleving.
6. Motivatie vanuit interesse
Bij deze vorm van motivatie haalt jouw medewerker de motivatie uit het werk zelf. Een medewerker die helemaal opgaat in zijn werk, in een flow terecht komt waardoor hij de tijd verliest, is intrinsiek gemotiveerd. Dit is uiteraard het ultieme doel als het om de motivatie van je medewerkers gaat.
Jouw rol als manager of leidinggevende
Wil je erachter komen hoe gemotiveerd je zelf bent of hoe gemotiveerd je medewerker is? Doe dan de oefening ‘Ontrafel je motivatie’. Wil je meer weten hoe je mensen kunt motiveren en hen kan helpen bij het maken van keuzes, lees dan het boek Een leven lang kiezen.
Ik wens je veel gemotiveerd personeel toe!
Door: Evelyne Meens
Evelyne Meens zegde vanwege motivatie vanuit interne druk haar baan op. Ze maakte de keuze om psychologie te gaan studeren en hierop te promoveren. Ze wordt enthousiast wanneer ze bevindingen uit de psychologie kan vertalen naar de praktijk van alledag. Haar onlangs verschenen boek ‘Een leven lang kiezen’ is daar een mooi voorbeeld van. In dit boek staan veel oefeningen die je als manager kan inzetten.
