‘Impactvol leiderschap begint bij heel goed luisteren’

Veel CEO’s stellen tegenwoordig purpose en visie voorop, maar dit blijven holle begrippen als ze niet worden belichaamd en waargemaakt. Een zomergesprek over impactvol leiderschap tussen organisatiepsycholoog, bestuursadviseur, executive coach en auteur Oscar David en Dimitri Yocarini, CEO en ondernemer van Olympia Nederland. ‘Het gezamenlijk taal geven aan je purpose, en de doorvertaling in alles wat je doet, vraagt om ander leiderschap.’

In zijn loopbaan is David ze maar al te vaak tegengekomen: leiders die er niet in slagen om écht contact te maken met hun medewerkers. Maar ook als het ze wel lukt om de juiste woorden te vinden, wijkt in veel gevallen het gedrag in de praktijk hier van af. Dat komt onder meer door een gebrek aan empathie. ‘Als je macht hebt en controle uitoefent, treden er in het lichaam -net als bij een topsporter- allerlei processen in werking. Dit heeft in de eerste plaats een biochemische oorzaak. Onder hoge druk wordt er meer cortisol en testosteron aangemaakt en komt er dopamine vrij. Deze stoffen geven een gevoel van onoverwinnelijkheid. Ook spelen psychologische factoren een rol. De leider bevindt zich in een ivoren toren waar hij wordt geadoreerd en zelden wordt tegengesproken. Dit staat verbinding in de weg.’

Persoonlijkheid en drijfveren centraal

Dimitri Yocarini is sinds 2016 CEO van arbeidsbemiddelaar Olympia. Achttien jaar geleden begon hij als intercedent, waarna hij al snel eigenaar werd van tien vestigingen. De organisatie bestaat inmiddels ruim 50 jaar, heeft ruim 130 vestigingen door het hele land en biedt werk aan ruim 10.000 mensen. De belofte is onder de vlag van Yocarini veranderd in Olympia geeft werk betekenis. ‘Wij geloven erin dat ieder mens een unieke waarde heeft die via werk tot uitdrukking komt. Het is belangrijk om die unieke waarde te onderkennen, benutten en te ontwikkelen.’

Net als David is Yocarini ervan overtuigd dat werkgevers moeten zorgen voor een match tussen hun eigen maatschappelijke betekenis en de fundamentele drijfveren van medewerkers. ‘Wij geven een eerbetoon aan mensen die via werk betekenis geven aan hun leven en/of het leven van anderen. Dat kan de vuilnisman zijn, die tekent voor een schone, hygiënische en leefbare stad. Maar ook de mantelzorger, die zijn of haar werk zo flexibel inricht dat daarnaast de mantelzorgtaken uitgevoerd kunnen worden. Tot de ondernemer, die een relevante bijdrage levert via een nieuw product dat hij of zij naar de markt brengt.’ Door de persoonlijkheid en drijfveren van mensen centraal te stellen, in plaats van uitsluitend kennis en competenties, faciliteer je de route naar een betekenisvol werkklimaat. Die wordt ondersteund door de culturele fit tussen mens en organisatie, aldus Yocarini.

Tijd, consistentie en volharding

Een goede leider snapt en adresseert wat er speelt bij mensen in alle lagen van het bedrijf, stelt David. ‘Dat begint bij heel goed luisteren. Hij gaat bijvoorbeeld geregeld koffiedrinken met de medewerkers van de ploegendienst. Veel leiders vergeten om persoonlijk te zijn naar de medewerker, niet alleen door oog te hebben voor diens problemen, maar ook door hun eigen levensverhaal te vertellen.’ Volgens David is het leiderschap van Olympia hier een mooi voorbeeld van. Yocarini: ‘Het gezamenlijk taal geven aan je belofte, je purpose, en de doorvertaling in alles wat je doet, vraagt om ander leiderschap. Door veel organisaties worden leidinggevenden in dit soort trajecten als struikelblok gezien. Daar heb je als CEO een belangrijke verantwoordelijkheid.’ De uitdaging is volgens hem om leiders binnen de organisatie onderdeel te maken van het proces. Dat verhoogt de veranderbereidheid. Yocarini: ‘Dat betekent in gesprek gaan met je managers, hen meenemen in het gedachtegoed en in wat dat betekent voor hen persoonlijk en in hun rol als leider. In ons geval stellen we werk van betekenis centraal. Dan moet je eerst de doorvertaling daarvan naar jezelf en je omgeving kunnen maken alvorens je verder kunt. Ga als leider bij jezelf te rade wat jou in essentie drijft en hoe dat matcht met bijvoorbeeld je werkomgeving. Een leider moet dat faciliteren, initiëren en aanmoedigen.’ Het resultaat daarvan is volgens Yocarini dat doordat leidinggevenden dit proces zelf doorlopen, zij ook het belang zien en ervaren om dat proces voort te zetten binnen hun afdeling of team. ‘Het klinkt kinderlijk eenvoudig. Maar het vraagt om tijd, consistentie en volharding. Het mooie is dat we het allemaal in ons hebben om daarin succes te boeken.’ Bron: IVRM Reputatie Door: Tamara van der Wind