Introspectie als dagelijkse bezigheid met de STARRA-methode

Sommige mensen vinden het fijn om hun gedachten en gevoelens op te schrijven. Dit zou je ook kunnen doen. Zo kun je bijvoorbeeld bijhouden welke situatie je een positief resultaat opleverde en wat jouw bijdrage hierin was. Of analyseer een situatie die je geen goed gevoel gaf: hoe reageerde jij, waarom en wil je dat veranderen? Daarbij kun
je alternatieve aanpakken opschrijven.

Het opschrijven – bijhouden – van je gedachten, gevoelens en gedrag is ook een middel om jezelf in beweging te zetten. En dan het liefst in de richting van een doel. Lees alles wat je hebt geschreven nog eens na en misschien kun je dan een doel voor jezelf formuleren.

Een concreet en haalbaar doel waarmee je aan de slag kunt. Geen gek idee om altijd een klein zakboekje bij je te hebben, zodat je snel een gedachte of gevoel kunt noteren.

STARRA-methode

Een goede methode voor het maken van notities en om te kunnen reflecteren, is de STARRA-methode:

S = Situatie
T = Taak
A = Actie
R = Resultaat
R = Reflectie
A = Aanpassing

Stel dat je wilt nadenken over een situatie die voor jou een positief resultaat had. Hierbij kijk je naar jouw bijdrage (taak). Hoe zag deze bijdrage eruit? Wat waren de acties die je hierbij ondernomen hebt? Vervolgens kijk je naar de resultaten die de acties hebben opgeleverd.

Per actie en resultaat reflecteer je: wat heeft gewerkt en zou je hetzelfde laten, en wat zou je anders willen? Vervolgens bedenk je aanpassingen: hoe kun je het de volgende keer anders doen? Zo maak je jouw STARRA.

Aanvullend zou je kunnen noteren welke gedachten, gevoelens en gedrag je bij deze situatie had. Je krijgt dan een volledig inzicht.

Oorzaak en gevolg

Introspectie kun je gemakkelijk gebruiken bij een situatie die aanleiding geeft tot het naar binnen keren. Een dergelijke situatie heeft een oorzaak en een gevolg. Deze situaties triggeren je meer om naar jezelf te kijken en verder te onderzoeken. Ook grote of belangrijke gebeurtenissen die op de agenda staan, lenen zich goed voor introspectie.

Een paar voordelen van introspectie op een rij:

• Gezondheid: je leert ontspannen na geleverde inspanning.
• Inkomen: je gaat beter presteren als professional en/of leidinggevende.
• Positieve relaties: je bent beter in staat om positieve relaties te onderhouden.
• Zingeving: je zult de reden waarom je dingen doet achterhalen.
• Resultaten: door betere keuzes worden je resultaten beter.
• Geluk: je leert het geluk in jezelf te vinden, in plaats van het te verwachten van een ander.
• Vergiffenis: je geeft jezelf en mogelijk een ander het grootst denkbare cadeau: positieve energie en lucht om verder te kunnen.

Introspectie is een fundamentele menselijke behoefte. De behoefte om je leven te verrijken, meer zin en betekenis te geven en te groeien.
Nog meer voordelen van introspectie zijn:

• Je zelfstandigheid neemt toe. Je weet zelf wat goed voor je is. En je hebt het vermogen om te reflecteren op situaties die zich voordoen.
• Je kunt beter beoordelen welke adviezen echt goed voor je zijn. Meningen van anderen kun je beter op waarde schatten.
• Je wordt minder gemakkelijk in de war of op een dwaalspoor gebracht.
• Je kunt sneller oplossingen bedenken.
• Je innerlijke rust en tevredenheid nemen toe.
• Je krijgt meer inzicht in je doelen en wensen, die daardoor makkelijker te bereiken zijn.
• Je wordt je meer bewust van jezelf en je gedrag, emoties en motieven.
• Je bevordert je emotionele intelligentie, je EQ.

Introspectie laat je inzien waar jouw gedrevenheid zit, wat jouw passie is. Dit inzicht kun je gebruiken in alle fasen van je leven. Meer bewust zijn van jezelf gebeurt niet binnen één dag. Het kan zelfs jaren van (onder andere) introspectie nodig hebben. Echt inzicht in je leven begint bij echte kennis van jezelf.

Tot slot: Het is goed om te weten dat introspectie objectief is. Er is geen sprake van ‘goed’ of ‘fout’. Wat een ander ervan vindt, is totaal irrelevant.

Uitnodiging tot persoonlijke oefening

Jouw waarheid

Luister naar jezelf en observeer de belangrijkste van je gedragingen
van de afgelopen jaren binnen de losgelaten perceptie van jouw
waarheid. Jouw waarheid en dé waarheid zijn immers niet hetzelfde.

• Wat gebeurde er feitelijk bij de belangrijkste situaties die je hebt beschreven?
• Hoe gedroeg jij je daarbinnen?
• Hoe zouden andere deelnemers aan de situaties zich hebben kunnen voelen?
• Welke emoties (bijvoorbeeld angst, ego, empathie) kwamen bij je los?
• Op welke wijze ontving je wel en niet de gewenste reactie?
• Wat zou de waarheid over jouw gedragingen van de omgeving kunnen zijn geweest?

Bron: The devil inside

Door: Bas Kodden