Over effectief leiderschap is veel geschreven: Wat is het, hoe doe je het, welke fouten moet je vermijden? Toch vonden een aantal gevangenisdirecteuren het zinvol om hun visie op en ervaringen met leidinggeven in de publieke sector op papier te zetten. Dat leverde een boek op met dertien gedragsinterventies die in de praktijk hun waarde hebben bewezen.
Leiderschap, een gesprek waard beschrijft hoe er sinds 2008 – het jaar waarin een omvangrijke modernisering in gang werd gezet – binnen het gevangeniswezen is gewerkt aan leiderschapsontwikkeling, en wat dit opleverde. Dat was allereerst een visie op leiderschap met drie centrale gedragselementen: schakelen, verbinding maken en veranderen door zelf te veranderen.
Gedragsinterventies
Deze visie werd vertaald in dertien gedragsinterventies die in de dagelijkse praktijk worden toegepast:
- resultaatgerichtheid
- flexibiliteit
- stimuleren
- omgevingsbewustzijn
- inlevingsvermogen
- luisteren
- vertrouwen creëren
- groepsgericht leiderschap
- visionair vermogen
- reflectief vermogen
- mobiliseren
- koersvastheid
- omgaan met weerstanden
Gesprekken
De ervaringen met de nieuwe leiderschapsvisie en de bijbehorende gedragsinterventies zijn weergegeven in vijftien gesprekken met professionals. Dat levert een waaier aan praktijkinzichten op, die soms veel weg hebben van tegeltjeswijsheden, maar desondanks ook veel toepasbare informatie opleveren. De verhalen gaan over grote en kleine penitentiaire inrichtingen in diverse stadia van ontwikkeling, over heel verschillende leidinggevende ‘karakters’- bijna allemaal mannen en slechts een enkele vrouw (die dan wel twee gevangenissen bestuurt), en niet in de laatste plaats over vallen en opstaan.
In een afsluitend hoofdstuk worden de bereikte resultaten en effecten van het (gedrags-)veranderingstraject op een rijtje gezet, maar ook de ontwikkelpunten. Al met al concluderen de auteurs dat investeren in leiderschap loont.
Bron: Henk Doeleman, Elko van Winzum, Sjef Welling, Pauli van Oort en Dirk Vrolijk: Leiderschap, een gesprek waard.
