In een blog op SigmaOnline stelde ik in het najaar van 2016 de kwaliteitsfunctionaris als ‘gangmaker’ centraal. Ik bleek een snaar te hebben geraakt, want ik kreeg veel reacties en veel kwaliteitsfunctionarissen bleken zich te herkennen in de rol van gangmaker. Tijdens het Nationaal Kwaliteitscongres op 1 juni 2017 zal ik samen met de gangmakers van het eerste uur, Jeanet Bouw en Daphne Wiersma, het gangmakerschap toelichten en promoten. Â
Gangmakers zijn praktische mensen met een duidelijk drive en zijn er goed in om dingen voor elkaar te krijgen. ‘Gangmaken’ is een specifieke manier van handelen in het werken aan verandering die eigenlijk nooit als zodanig wordt benoemd. Voor ‘gangmaken’ kun je geen diploma behalen of procedure ontwikkelen. Je bent het of je bent het niet. Gangmakers voelen ‘de wind door het molentje’, weten welke kant een beweging op gaat en wat je er mee kunt doen. Gangmakers gaan op zoek naar intrinsieke behoeften en maken een vertaalslag naar inspirerende perspectieven.
Gaan kwaliteit en innovatie goed samen?
Het belang van de rol van gangmakers kwam ook direct bij mij op toen ik het interview las met Lucien Engelen, een van de sprekers op het Kwaliteitscongres van 1 juni. Lucien Engelen spreekt in het interview zijn zorg uit over de verschillende snelheden bij kwaliteit en innovatie. Zo blijven het twee verschillende werkvelden, die alleen maar last van elkaar hebben. Engelen maakt de vergelijking met een slecht huwelijk. Hij vraagt hij zich af of kwaliteit en innovatie hand in hand kunnen gaan, of dit een goed huwelijk kan worden.
Gescheiden werelden
Ooit, in de begindagen van de aandacht voor kwaliteit in de zorg, eind jaren tachtig, begin jaren negentig, was ook kwaliteit een innovatie. Gangmakers – we noemden ze toen nog niet zo, maar ze waren het wel – speelden toen een belangrijke rol bij de ontwikkeling. Maar de toenemende externe druk om veranderingen planmatig tot stand te brengen zorgde er voor dat kwaliteit in een vertraging terecht kwam en de ruimte voor gangmakers werd ingeperkt. En zo ontstonden gescheiden werelden.
Wat als er geen gangmakers zijn, of er geen ruimte is om aan slag te gaan? Die discussie zou ik graag aangaan met de sprekers van het 21e nationaal Kwaliteitscongres.
Tempo maken
Gangmakers zijn goed in het maken van verbindingen en ze zijn vaak tempo-makers. Letterlijk. Zij zijn in staat te versnellen, te remmen, over te stappen op andere wegen, vast te houden, los te laten.
Het doet mij plezier dat in de kwaliteitswereld een toenemende bewustwording ontstaat van het belang van interactie en improvisatie. Hierdoor ontstaat weer ruimte en behoefte aan gangmakers. En stijgt de kans op ‘goede huwelijken’.
Ruimte voor de gangmaker?
Maar wat te doen wanneer er geen gangmakers zijn? Of wanneer voor gangmakers onvoldoende ruimte is om aan de slag te gaan?
Een discussie hierover zou ik graag met Lucien Engelen aangaan. Het zou mij niet verbazen wanneer deze vragen ook van toepassing zijn bij de onderwerpen van de andere sprekers. Zal ik ook daar het belang van de gangmakersrol zo duidelijk zien?
Lia de Vos, in samenwerking met Jeanet Bouw en Daphne Wiersma
https://www.sigmaonline.nl/2016/10/kwaliteitsfunctionaris-als-gangmaker/
