Lia de Vos: Gangmaken en de toekomst van kwaliteit

Gangmaken is een specifieke manier van werken aan complexe veranderingen. Het gaat over bewegen, verbinden, inspireren en belangen bijeenbrengen. Altijd met het grotere doel voor ogen.

In mijn blog van oktober 2016 gaf ik aan ervan overtuigd te zijn dat ‘gangmaken’ in essentie over kwaliteit gaat. Tegelijkertijd vroeg ik mij ook af hoeveel kwaliteitsfunctionarissen je het label van gangmaker zou kunnen geven.

Inmiddels heb ik geconstateerd dat ‘gangmaken’ bij heel wat kwaliteitsprofessionals leeft en dat dit in toenemende mate ook wordt erkend en benoemd.

Connect, leren en versnellen

Een mooi voorbeeld hiervan kwam ik tegen op het 21e Nationaal Kwaliteitscongres van 1 juni jl. Daar gaf driekwart van de aanwezigen aan zich te herkennen als gangmaker. In eerste instantie was ik er nogal verbaasd over dat het er zoveel waren, maar vervolgens bedacht ik mij dat het onderwerp van het congres ‘Connect, leren en versnellen’ wel eens zou kunnen hebben gezorgd voor de selectie van congresgangers. Het onderwerp had immers al impliciet het gangmakerschap in zich. Dan hoef je je ook niet te verwonderen dat het juist de gangmakers zijn die zich voor zo’n congres opgeven.

Zijn gangmakers de voorlopers van een andere manier van kijken naar kwaliteit?

Zijn zij de voorlopers voor een andere manier van kijken naar kwaliteit? Een verandering die ook tot uiting komt in de keuze die de organisatoren van het congres hebben gemaakt voor het onderwerp en de inhoud van de verhalen van de sprekers?

Beeldvorming

Vervolgens vroeg ik mij af of we dan niet wat moeten gaan doen met de huidige beeldvorming. Ik word er steeds weer mee geconfronteerd dat ‘de buitenwereld’ het onderwerp kwaliteit associeert met bewaken, controleren, het schrijven van protocollen en dergelijke. Ik schiet dan steeds weer in een verdedigende rol om te proberen deze beeldvorming bij te stellen. Ik wil dan duidelijk maken dat het bij kwaliteit gaat¹ om ruimte en legitimering voor gangmaken. Én dat het belangrijk is dat protocollen tot stand komen die de processen stroomlijnen, dat controles worden opgezet en uitgevoerd om te voorkomen dat er fouten worden gemaakt enzovoort.

Ruimte voor gangmakers

Tegelijkertijd raak ik er langzamerhand steeds meer van overtuigd dat het tijd wordt de ‘aandacht voor kwaliteit’ niet meer als een aparte entiteit te benoemen en de ‘kwaliteitsactiviteiten’ zoveel mogelijk te integreren in de normale werkzaamheden. Verantwoordelijkheden daar leggen waar ze ook moeten liggen. Met niet in het minst ruimte en legitimatie voor gangmakers, maar zonder dat we deze een specifiek kwaliteitslabel geven.

Het resultaat telt

Gangmakers vind je binnen elke groep van professionals. Het is inherent aan een gangmaker dat deze de drive heeft om ervoor te zorgen dat ‘de goede dingen goed worden gedaan’. Dit staat los van de formele functie en van het kwaliteitslabel. In essentie gaat het immers altijd over het resultaat. De taal, de tools en de theorieën die je gebruikt om daar te komen zijn niet belangrijk. Als de beweging maar op het juiste moment ontstaat en het juiste resultaat maar wordt behaald.

Elke gangmaker is in potentie een kwaliteitsprofessional

Elke gangmaker is in potentie een kwaliteitsprofessional. Door elkaar te identificeren en de krachten te bundelen creëren zij de toekomst van kwaliteit.

Lia de Vos
in samenwerking met Jeanet Bouw en Daphne Wiersma

1 De strijd tussen het 1^e en 2^e perspectief. Perspectief 1 gaat over veranderingen die in relatie tot structuren, systemen en procedures. Perspectief 2 gaat over veranderingen in gedrag en over interacties.