• Nieuwsbrieven
  • MI Academy
  • Docentexemplaar
  • Boeken
  • Webshop
  • Contact
  • Over ons

Management Impact

Inspireert, verbindt en brengt verder

  • Home
  • Innovatie
  • Kwaliteit
  • Leiderschap
  • Organisatie
  • Strategie
  • Verandermanagement
  • Zorgmanagement
  • Artikel8 apr 2019

    Ontwikkelen, ontwarren en ontregelen

    Verandermanagement

    Beste Leike,

    Herken je dat? Dat je opeens in een woord hoort waar het vandaan komt en er zo een betekenislaagje bijkomt?

    Ik had dat laatst bij het door ons veelgebruikte woord ‘ontwikkelen’. Zo vaak gebruikt dat het vaak sleets iets betekent als vooruitgang, groei of zoiets. Maar als je goed naar het woord kijkt is ontwikkelen ook zoiets als afwikkelen, de wikkel er vanaf halen. Zoals je een mummie ontdoet van de lappen die eromheen zitten of zoals je een sinterklaassurprise ontdoet van de hindernissen om bij de inhoud te komen.

    Dat roept de vraag op waar die wikkels dan vandaan komen. Wat maakt het ingewikkeld? Kwesties die ingewikkeld zijn hebben vaak meerdere lagen, zijn eerder veelduidig dan eenduidig. Kennen vele kanten.

    Dat kunnen we goed in organisaties, dingen ingewikkeld maken. Een veelheid van geschiedenissen, belangen en bedoelingen pogen onder te brengen in constructen die vervolgens een zodanig eigen leven leiden dat ze ongrijpbaar worden.

    Soms maken we de zaken zo ingewikkeld dat we echt niet meer snappen hoe het zit en dan krijgen we de kinderlijke behoefte aan een gewelddadige ingreep. De knoop van ingewikkeldheid moet maar worden ‘doorgehakt’. Het voordeel aan het doorhakken van knopen is dat het symptoom voor even verdwenen is. Het lucht op en geeft weer even ruimte.

    En dat is natuurlijk direct ook het nadeel; we waren niet in staat de knoop de ontwarren, we konden geen analyse maken van de belemmering. Maar we konden hem ook niet ontwikkelen: stap voor stap werken aan de ontknoping van de ingewikkeldheid.

    Dat is wel het gekke van onze taal, dat er in alledaagse woordjes zoveel betekenis besloten kan liggen als je nauwkeurig luistert. Dat ontwikkelen een mooie manier is om ingewikkeldheden tot ontknoping te laten leiden en dat het ontwarren van knopen leidt tot heel andere effecten dan het doorhakken ervan. Trager, maar misschien wel duurzamer.

    Ik ben de laatste tijd wat meer gespitst geworden op gewelddadige taal in ons vakgebied. Wat daarin verstopt zit. We weten natuurlijk dat veel woorden uit het strategische vocabulaire uit de oorlogsvoeringstheorie komt. Strategie, tactiek en operatie, maar ook divisies, kwartiermakers en vooruitgeschoven posten. Soms worden ingewikkelde veranderprocessen ingericht als een ‘militaire operatie’.

    Onomkeerbaar
    Organisatiegedrag veranderen

    Een van de woorden waar ik de laatste tijd op haak is: doorbreken. Dat moet dan vooral bij gewoonten en culturen (die natuurlijk een soort collectieve gewoonten vormen). Soms vinden we dat die gewoonten of culturen niet langer gepast zijn en dat ze anders moeten, dan moeten ze worden doorbroken. En vaak is het iemand van buiten die dat moet doorbreken; hij moet ervoor zorgen dat de gewoonte stopt. Ik vraag me dan weleens af hoe dat gaat, dat zorgen dat anderen stoppen met ingesleten, vertrouwd en succesvol gedrag. Bij doorbreken zie ik allerlei duw- en trekwerk voor me, onbegrip, machteloos gedoe, ruzie.

    Daarom gebruik ik zelf steeds vaker het woord ‘ontregelen’. Kunnen we proberen oude gewoonten of ineffectieve cultuurelementen te ontregelen? Verwarring toevoegen die vraagt om een nieuw antwoord? Een klein duwtje ergens geven waardoor het systeem naar een ander evenwicht gaat zoeken? Een simpele vraag stellen waardoor er een balletje gaat rollen? Ik weet het ook niet precies, maar ontregelen lijkt me een stuk respectvoller en dan doorbreken. Zo ontwikkel en ontwar je door de ontregelen.

    Groet, Jaap

    Leike van Oss en Jaap van ’t Hek schreven samen veel boeken over verandermanagement en veranderkunde. Daarnaast schrijven ze elkaar brieven. Meer vind je op hun boekenwebsite >>>

    Laatste update: 10 dec 2019

    Reageren op dit artikel

    Gerelateerde tags

    Blog Column Jaap van 't Hek Leike van Oss organisatieverandering Veranderkunde Verandermanagement Verandermanager

    Verder lezen

    19 jan 2021Verandermanagement
    Opschalen: een pleidooi voor modern verandermanagement
    12 jan 2021Verandermanagement
    Interveniëren? Ken je doelgroep!
    8 jan 2021Verandermanagement
    Terugkijken: webinar Iedereen verandert met Hans Vermaak
    6 jan 2021Verandermanagement
    Column Eric de Blok: Ik sta even stil, en dat is een hele vooruitgang
    28 dec 2020Verandermanagement
    Niet loslaten, maar anders loslaten
    Arend Ardon Foto: Peter Strelitski/ De Beeldredaktie
    22 dec 2020Verandermanagement
    Arend Ardon over Traag Versnellen

    Geef een reactie Antwoord annuleren

    Lees voordat u gaat spelen de spelregels

    Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

    • Het Groot Online Werkvormenboek
  • Blogs verandermanagement

    Column Eric de Blok: Ik sta even stil, en dat is een hele vooruitgang6 jan 2021
    Niet loslaten, maar anders loslaten28 dec 2020
    De kracht van kleine stapjes10 dec 2020
    Zelfproducerende patronen27 nov 2020
    Plasticiteit bevrijdt26 nov 2020
  • Reflectief en krachtig veranderen in het NU

  • Boeken verandermanagement

    Mintzberg in essentie
    Onmacht - In samenleving en organisatie
    Veranderprogramma's die werken
    Veranderversnellers
    Veranderen als samenspel
    Werken met Leren Veranderen
  • Recente reacties

    • Martin van Staveren op Complexiteit: wat is het én wat kan je er mee?
    • Cor Lubach op Complexiteit: wat is het én wat kan je er mee?
    • Harm op Zelfsturing: kaders zijn absolute voorwaarde
    • tarsi windey op ‘Het streven naar geluk kan en mag onze taak niet zijn’ – Longread
    • De sociale textuur van Schouwen-Duiveland – Ria Geluk (75) blijft breien – Ithaca op Annemieke Roobeek: ‘Vergroot innovatiekracht in een ecosysteem’
  • Nieuwsbrief

    Niets meer missen van Management Impact? Meld je dan aan voor onze gratis nieuwsbrief.
    • *
  • Gratis downloads verandermanagement

    Arend Ardon - Ontketen vernieuwing in je organisatie
    Whitepaper: Veranderen doe je zo!
    Whitepaper: De rol van professionals bij verandering: valkuilen en stappen
  • Management Impact

    • Over ons
    • Contact
    • Nieuwsbrieven
    • Linkedin
    • Webshop
    • Events
    • Algemene voorwaarden
    • Privacy en Cookie

    Thema’s

    • Verandermanagement
    • Leiderschap
    • Innovatie
    • Project & Proces
    • Kwaliteit
    • Zorgmanagement
    • Strategie
    • Persoonlijke groei

    Categorie

    • Video’s
    • Blogs
    • Podcasts
    • Whitepapers
    • Congressen
    • Boeken

    Verder

    • Leren Veranderen
    • Veranderen als samenspel
    • Coachlink
    • Boekensites
    • M&O
    • Sigma
    • Boom
    vakmedianet

    Copyright: Boom uitgevers Amsterdam BV
    Op gebruik van deze site zijn onze Algemene voorwaarden Privacy policy en Cookie reglement van toepassing