Meestal gaan we in deze rubriek uit van groepsactiviteiten, maar brainstormen kan ook individueel op een effectieve manier worden gedaan. Dit betekent dat het mogelijk is te allen tijde een brainstormsessie te houden! Brainstormen zo vaak als nodig, zonder kosten of problemen om een groep mensen bij elkaar te krijgen. Velen vinden zelfs dat ze alleen creatiever zijn, dan wanneer ze deel uitmaken van een groep. Daarnaast is het verbazingwekkend eenvoudig te leren en zijn, naast je hersenen, papier en pen vaak voldoende. Veel creativiteitstools kunnen individueel worden toegepast.
Creatief denken is het proces dat we hanteren om tot nieuwe ideeën te komen. Het is het combineren van bekende zaken tot iets nieuws. Brainstorming is één van de vormen van creatief denken: het werkt door het samenbrengen van verschillende (al dan niet bestaande) ideeën om tot een nieuw idee te komen. Je gebruikt de ideeën van een ander of ten gevolge van bijvoorbeeld associatie als stimulus voor vervolg. Zonder speciale technieken kun je ook creatief zijn, maar dat is dan ‘per ongeluk’. Met speciale technieken krijgt het proces structuur met als gevolg veel sneller een veelvoud aan ideeën en dus meer kans op ‘het’ idee.
Wanneer is personal brainstorming interessant?
- Er is niemand beschikbaar voor een groepssessie omdat de mogelijke deelnemers aan een groepssessie brainstormen niet leuk vinden, zich niet aan de regels willen houden of in een niet-creatieve en/of erg kritische organisatie werken.
- Het kost te veel tijd en/of geld een groepssessie te organiseren, bijvoorbeeld wanneer het probleem niet groot genoeg is.
- Wanneer je alleen werkt (thuiswerkplek, eenmansbedrijf en dergelijke).
- Je wilt de ideeën niet delen met anderen
De stappen
Waarom personal brainstorming?
Iedereen heeft te maken met problemen die opgelost moeten worden; dit maakt deel uit van het leven. Wat velen zich niet realiseren dat de meeste problemen opgelost kunnen worden op een eenvoudige manier: personal brainstorming. Personal brainstorming is ‘out of the box’-denken op individueel niveau. Onthoud je bij een personal brainstorm van zelfkritiek. Denk aan wilde ideeën en associeer daarop. De meest onmogelijke gedachten brengen je soms op de meest geweldige oplossingen en hoe meer ideeën, hoe groter de kans op dé oplossing.
Ook personal brainstorming kent drie fasen: probleemformulering, ideeontwikkeling en ideebeoordeling.
Stap 1. Probleemformulering
Wat is het probleem? Blijf ‘waarom’ vragen tot je de echte oorzaak gevonden hebt (anders wordt het symptoombestrijding). Kom, eventueel na een aantal keren herformuleren tot de formulering ‘Hoe kan ik …?’ en schrijf dit op een stuk papier. Ga ervan uit dat je probleem opgelost kan en zal worden! Mogelijke tools in deze fase zijn:
- Process map
- Causal mapping
- Concept mapping
- 5xW+H (wat, waarom, wanneer, waar, wie en hoe).
- SWOT-analyse.
Stap 2. Ideeontwikkeling
De eigenlijke brainstorm. Verzamel zo veel mogelijk ideeën en mogelijke oplossingen, zelfs al tijdens de probleemformulering. Alle ideeën zijn goed (geen ‘ja, maar …’), de analyse komt later wel. Ga nog even door wanneer je uitgeput bent totdat frustratie je doet besluiten de zaak maar even aan de kant te leggen. Wellicht zitten er op dit
moment al goede oplossingen tussen! Pak het thema weer op na een nachtje slapen of een wandeling (met pen en papier!). Onbewust hebben onze hersenen doorgewerkt en dus is het tijd het resultaat daarvan aan de eerdere resultaten toe te voegen.
Benodigdheden (afhankelijk van de situatie):
Post-It’s, papier (liefst A3-formaat om niet zo gauw de grenzen te bereiken), whiteboard, stiften in diverse kleuren en pc, laptop, of tablet.
De kern van het creatieve proces is het maken van een zijsprong. Associeer eens verder op een woord, een voorwerp in je omgeving of geef eens antwoord op de probleemvraag vanuit het oogpunt van een crimineel. Mogelijke tools tijden deze fase zijn:
- Bloemassociatie
- Mind mapping
- Vind een woord, een afbeelding in een tijdschrift en laat je fantasie de vrije loop.
- Geef een woord op bij een zoekmachine en laat je inspireren door de resultaten.
- Werken met Post-It’s geeft de mogelijkheid te herschikken en daarmee eventueel structuren te zien.
Stap 3. Ideebeoordeling
Evalueer der resultaten kritisch (welke voldoen aan de gestelde criteria?) en selecteer de interessantste ideeën. Dan wordt alles weer gewoon met het maken van een plan van aanpak en het uitvoeren ervan. Mogelijke tools:
- PMI
- Hits
Maak gebruik van personal brainstorming om wat breder na te denken over je carrière, de trainingen die je wilt volgen, een strategie die je wilt hanteren, een nieuw product of nieuwe dienst of de problemen die je bezighouden. Zet rationeel denken en ‘ja, maar ..’-gedrag even aan de kant en bedenk waar je iets meer van zou willen weten en hoe je je activiteitenlijst een stuk korter kunt maken.
Personal brainstorming kent geen foute antwoorden!
Door: Max van Leeuwen en Hans Terhürne
Bron: Management Executive
