‘Als manager, als leider, moet je je kwetsbaar durven opstellen’, dat zegt de Belgische oud-generaal en leiderschapsspecialist Philip van Impe. ‘Hoe verder ik kwam in mijn carrière, hoe verder ik in de organisatie kwam, hoe ouder ik werd, hoe minder moeite ik ermee had’.
Ook al heeft niet iedereen het van nature in zich om zich kwetsbaar op te stellen, toch denkt Van Impe dat iedereen het moet doen. ‘Als het niet in je zit, gebruik het dan als techniek. Al is het maar uit puur opportunistische redenen. Want als je je kwetsbaar opstelt, win je altijd, en daarmee wint je ploeg. Met kwetsbaarheid – zeggen dat je iets niet weet – , bewerkstellig je de creativiteit bij je mensen.’ En die kwetsbaarheid werkt niet alleen in veilige kantooromgevingen, ook op missies paste hij de techniek toe: ‘Zelfs in Somalië. Ik zag het niet meer goed komen. We hielden crisisberaad, en ik zei ‘ik weet het niet meer’. En dan was er toch weer die ene die kwam met de oplossing. Geef zulke mensen een medaille’, lacht Van Impe. Leiderschap en leiderschapskennis overdragen aan jonge mensen is waar de generaal zich na zijn pensionering mee bezig houdt, maar ondanks dat hij heel veel ervaring heeft, is er van borstklopperij geen sprake.’ Ik zeg altijd tegen mijn studenten: jullie zijn veel verder ontwikkeld. Jullie weten al heel veel. Net als bij de sport: met het wereldrecord van de jaren ’80 – toen ik op jullie plek zat – eindig je nu misschien net in de middenmoot’.Integriteit
Maar ondanks dat, zijn er wel leiderschapstips die toen golden, maar nu nog steeds waar zijn. De belangrijkste les die Van Impe heeft, gaat over integriteit: ‘Als je het vertrouwen verliest, krijg je het van dezelfde groep mensen nooit meer helemaal terug. Waak dus altijd over je integriteit.’ Regels en procedures zijn bij veel organisaties de aangewezen manier om integer gedrag te bevorderen, maar daar is de generaal die zelf ook voor de NAVO werkte geen fan van: ‘Je moet alle procedures en regels in je organisatie uitprinten, ze opstapelen en daarop gaan staan. Dan heb je een veel wijder blikveld’, zo stelt hij.Verbeteren
In de visie van Van Impe moet je als leider werken aan verbetering. Aan verbetering van jezelf, van je mensen en van de organisatie. En dat moet integer, maar dat kan soms voor lastige situaties zorgen. Want hij onderscheidt drie gebieden waarin medewerkers van organisaties kunnen opereren: het veilige witte gebied, waarbij je altijd binnen de regels en procedures blijft. Het zwarte gebied waarin je niet-integer en onethisch handelt, en het grijze gebied, precies tussen het witte en zwarte gebied in. En juist in dat grijze gebied ligt de verbetering, vertelt Van Impe. ‘Ik moedigde mijn mensen aan om de grenzen op te zoeken, om het grijze gebied in te gaan op zoek naar verbeteringen. Dat betekent voor jou als leider dat je pal moet staan voor je mannen, dat je ze in bescherming neemt, maar ook dat je ervoor zorgt dat ze niet in het zwarte gebied komen. In het witte gebied is het wel het veiligst, maar dan verandert er niets ten goede, dus het grijze gebied ingaan is noodzakelijk’.Tips van Philip van Impe voor jonge leidinggevenden:
- Ga op zoek naar jezelf. Leer jezelf kennen en aanvaarden en handel er naar. Dan ben je zelfbewust. Bedrieg jezelf niet. Geen kopieergedrag! Weet waarin je sterk bent en minder sterk. En compenseer je minder sterke punten door aan jezelf te werken maar ook door vertrouwen te geven aan anderen die het wel kunnen. Je krijgt dat vertrouwen dubbel en dik terug.
- Wees er altijd voor je groep of team. Zorg voor je mensen en maak ze sterker. Als leider ben je tegelijk ook een volger van je eigen groep of team. Servant leadership mag geen loos begrip zijn.
- Ben flexibel in je leiderschapsstijl. Hoe moeilijk het ook is, pas je leiderschapsstijl aan in functie van verschillende situationele factoren (de samenstelling van je groep, de aard van de opdracht, de context…)
- Leidinggeven is een continu leerproces. Kijk op tijd eens in de spiegel en durf je leiderschap in vraag te stellen. Nobody is perfect. Durf eerlijke feedback te vragen aan je medewerkers en werk aan je leiderschap.
Philip van Impe maakte carrière in de Belgische Krijgsmacht. In 2014 ging hij als brigade-generaal met pensioen. Nu geeft hij colleges over leiderschap en is hij Directeur van het Platform voor Leiderschap. Van Impe stond aan de basis van de leiderschapsdoctrine Leading by Example die wordt geïmplementeerd in de Belgische Krijgsmacht.
Door: Eduard van Brakel
