Realityfearlessness duidt op de moed en het vermogen de werkelijkheid als vertrekpunt te nemen. Dat klinkt logisch, maar is een zeldzame bezigheid. Zonder dat we het doorhebben, benaderen we situaties doorgaans vanuit de wenselijkheid. ‘Het zou zo moeten zijn dat …’ Daar hebben we in gedachten een beeld bij over hoe het hoort, wat we als ideaal zien, als visie hebben. We kijken naar de werkelijkheid vanuit dit beeld. De wenselijkheid is dan ons vertrekpunt.
Praktijk schiet te kort
De praktijk schiet vaak schromelijk tekort. Dit fenomeen schetste ik bij een lezing voor basisschoolleerkrachten als volgt.
Bas loopt naar zijn juf.
‘Ik snap deze som niet, juf.’
‘Natuurlijk snap je het wel, Bas. Ik heb hem al tien keer uitgelegd.’
Met een wat gegeneerde lach werd het voorbeeld herkend. Juf vertrekt namelijk vanuit de wenselijkheid. Ze heeft het al tien keer uitgelegd en vindt dat Bas het nu moet snappen. De werkelijkheid is: Bas snapt de som niet, hoe vaak juf het ook heeft uitgelegd.
Ontkennen van de werkelijkheid
In het bedrijfsleven, ons privéleven, verenigingen, enzovoort komen we deze manier van doen ook tegen. We ontkennen de werkelijkheid, omdat die niet past bij het beeld dat we in ons hoofd hebben. Of we zien haar wel, maar beoordelen haar als fout omdat het beeld in ons hoofd het goede beeld vertegenwoordigt.
Deze manier van doen heeft een aantal nadelen:
- Door de werkelijkheid te ontkennen reageer je er niet op. De situatie blijft bestaan.
- Door de werkelijkheid als fout te zien, weiger je haar serieus te nemen of je bestrijdt deze.
Het gevolg hiervan is, dat:
- je minder adequaat omgaat met wat er werkelijk aan de hand is;
- je de ander het gevoel geeft dat deze niet serieus wordt genomen;
- de werkelijkheid je op enig moment toch inhaalt en de schade dan vaak groter is;
- je leeft in een droomwereld en steeds wordt verrast. Je bent vooral reactief in plaats van proactief.
Vertrek vanuit werkelijkheid
Is het fout om een beeld in je hoofd te hebben van waar je naartoe wilt? Verre van. Sterker nog, een doel en een koers hebben is zeer aan te raden. Wat ik hier bedoel, is dat je – met behoud van dit beeld – vertrekt vanuit de werkelijkheid en van daaruit onderweg gaat naar je doel.
Bron: Factor DOEN
Door: Marinka Lipsius
