Wanneer je een bedrijf samen met anderen start, zie je meestal alleen maar prachtige kansen. Dat is maar goed ook, want het zorgt voor een ongekende energie om te werken aan je droom. De kans dat de zaken lopen zoals verwacht, is echter bijzonder klein. Om de moeilijke momenten op een goede wijze door te komen, moet je vooraf bepaalde afspraken met elkaar maken. Dat gaat wat mij betreft veel verder dan het opstellen van een standaard managementovereenkomst. Het is verstandig om met elkaar een gesprek aan te gaan over binden en boeien.
Binden
Elke oprichter van een start-up neemt een groot risico. Het is tenslotte uitermate onzeker of je ooit een mooie exit zult maken. Vaak investeer je al je spaargeld in het bedrijf en moet je de eerste jaren leven van een relatief laag inkomen. Je neemt het risico bijna altijd samen met anderen. Dat zijn jouw medeoprichters. Het succes van het bedrijf is afhankelijk
van de inbreng van álle oprichters. Het is daarom voor elke individuele oprichter van belang dat de anderen optimaal presteren en zich doorlopend blijven inzetten voor het bedrijf. Als een van hen niet presteert of opeens vertrekt, heeft dat direct grote impact.
Zoals gesteld, worden in een managementovereenkomst allerlei zaken afgesproken die ertoe leiden dat een oprichter er baat bij heeft om niet zomaar te vertrekken. Hij raakt dan een deel van zijn aandelen kwijt (of zelfs alle aandelen, als hij een zogenoemde ‘bad leaver’ is). Toch merk ik als adviseur van start-ups dat er onvrede kan zijn tussen oprichters over de wijze waarop iedereen is gebonden aan het bedrijf.
In de loop der jaren heb ik vastgesteld dat start-ups waar elke oprichter het gevoel heeft dat alle anderen op een vergelijkbare wijze gebonden zijn aan het bedrijf veel beter presteren dan wanneer daar (na verloop van tijd) verschillend over wordt gedacht. Ongelijkheid is de basis voor onenigheid over van alles, ook al wordt dat soms niet hardop gezegd. Het is daarom van het grootste belang dat direct al bij de start van het bedrijf open en eerlijk wordt
gesproken over de wijze waarop iedereen zichzelf aan het bedrijf verbindt en het percentage aandelen dat eenieder krijgt. Het mag simpelweg niet te gemakkelijk zijn om zomaar te vertrekken zonder dat daar grote consequenties bij horen. Het biedt een bepaalde mate van zekerheid aan alle individuele oprichters dat een ander niet opeens opstapt.
Binden kan op veel manieren. Een financiële inbreng die vervalt bij vertrek. De inbreng van kennis die exclusief eigendom wordt van de start-up bij vertrek. Het aandragen van partners die gedurende een bepaalde periode alleen door de start-up mogen worden gebruikt.
Boeien
In ruil voor het risico dat je loopt, wil je natuurlijk wel iets terug. En dan gaat het niet alleen om de financiële klapper die je ooit hoopt te maken. De weg naar de exit moet minstens zo leuk zijn. Bespreek met jouw medeoprichters wat jou boeit: wat maakt het werken bij de start-up voor jou leuk? Waarom wil jij dag en nacht werken aan het succes? Waar wil je jouw tijd aan besteden? En waar vooral niet aan? Een open gesprek hierover helpt om goed te begrijpen waar iedereen energie van krijgt.
Bron: Start-up: van idee tot exit
Door: Jeroen Bertrams
