Storytelling van zijn mystiek ontdaan

De appellerende kant van een strategie is net zo belangrijk als de informerende, schrijf ik in mijn boek Strategie = Executie. De strategie kan messcherp geformuleerd zijn, maar kurkdroog liggen als zij niet goed aan de man gebracht wordt. Hoe hip storytelling ook is, het is in de meeste sectoren nog steeds droef gesteld met de kwaliteit ervan. Veel organisaties lukt het niet hun missie, visie en strategie in- en extern op een goede manier aan de man brengen.

In de Rijnlandse landen is dat nog erger dan in Angelsaksische. Het zijn niet de minste corporate organisaties en ‘executive committees’ die onvoorbereid in grote ‘town hall meetings’ staan te schutteren bij een veel te grote hoeveelheid PowerPointpagina’s. Twintig sheets voor een half uur levert een gegarandeerd tekort van een half uur op. Zo simpel is het. Nog los van de vuistregel dat een kwart van de beschikbare tijd gereserveerd moet blijven voor vragen en discussie.

Een waas van mystiek

Een goed strategisch verhaal komt er niet vanzelf. Er hangt vaak een waas van mystiek rondom storytelling. Dat is helemaal niet nodig. Een appellerend verhaal maken van de strategie bestaat uit een aantal concrete stappen. Dat ene eurekamoment over de beste kapstok, metaforen en voorbeelden dat een bestuurder tijdens zijn hardlooprondje op zaterdag opeens bedenkt is natuurlijk niet te plannen, maar het vervangt de systematische stappen niet. Figuur 1 toont de belangrijkste imperatieven en checks voor storytelling. ‘Ook dit is hard werken’, zei een bestuurder tijdens het onderzoek dat ik deed. En hij vervolgde: ‘En onthoud: het gaat om wat begrepen is, niet om wat gezegd is.’

Alleen maar plaatjes

Vergeet de feiten niet, geen natte verhalen. Wie heeft gezegd dat een verhaal een sprookje moet zijn en geen feiten mag bevatten? Of cijfers? Ik zie eerder te weinig dan te veel cijfers. Sla een gemiddelde PowerPoint open en je treft vooral kwalitatieve teksten in eindeloze rijtjes bullets aan (soms ook nog eens ongenummerd, een doodzonde), of alleen maar plaatjes, want iedereen weet dat een beeld meer zegt dan duizend woorden. Maar feiten, ho maar…

Drie-eenheid

Een goed verhaal mist zijn uitwerking als er niet ook sprake is van een sublieme overdracht. De Amerikaan Peter Meyers, een autoriteit op het gebied van strategiecommunicatie, stelt dat de kern van een goed verhaal niet meer dan drie hoofdboodschappen mag tellen. In zijn boek As we speak betoogt hij bovendien dat er sprake is van een drie-eenheid tussen de content, de voordracht en de gemoedstoestand van degene die het verhaal houdt. Het laatste aspect wordt het meest verwaarloosd, maar is zeer belangrijk als het erop aankomt. De spreker moet op de top van zijn kunnen presteren om zijn boodschap optimaal over het voetlicht te krijgen. Anders gaat zijn boodschap verloren.

Motivatie

Zorg ten slotte dat medewerkers voldoende motivatie kunnen ontlenen aan de doelen die je in het verhaal stelt. Sociale wetenschappers, zoals Danah Zohar, ontdekten dat managers en medewerkers vijf soorten impact nastreven. Op de maatschappij, op de organisatie, op de klant, op hun collegae en op zichzelf. Veel leiders hebben de neiging vooral organisatie en klantdoelen te benoemen en laten zomaar 60% van de bronnen voor motivatie liggen. Doodzonde. Dat pleit ervoor om het corporateverhaal niet in je eentje, maar in samenwerking met collega’s te maken. Door: Jacques Pijl, auteur van Strategie = Executie