Als consultant, trainer en spreker probeer ik zo goed mogelijk bij te blijven wat er allemaal gebeurt in het vakgebied van ‘organisatie veranderingen, prestatieverbeteringen, human factors, leiderschap’ en nog veel meer afgeleide onderwerpen. Ik kan helaas ook niet ontkennen dat ik regelmatig frons over ‘oude wijn in nieuwe zakken’. Of goedbedoelde termen die kant noch wal raken, maar wel hip en moeilijk klinken.
Bedrijven implementeren de meest onlogische systemen en terminologieën, zonder goed te hebben nagedacht of dit wel past in de organisatie. Laat staan dat er is nagedacht of de medewerkers (dit vinden we toch het belangrijkste kapitaal) ook ermee of erin kunnen werken en wat een eventuele impact van zo’n hippe transformatie zal zijn.
Ik hoor zeer regelmatig de volgende uitspraken: ‘We moeten lean gaan werken. We moeten agile worden, we willen dienende leiders (wat ik overigens een uitstekend plan vind), meer autonomie, zelfsturende teams is de oplossing, we moeten ondernemers creëren, we moeten transformationele leiders hebben, we moeten scrummen, gedecentraliseerde aansturing, gecentraliseerd aansturen, meer efficiëntie, resultaatgericht, praktijkgericht, intrinsiek’ en zo kan ik nog wel even doorgaan. Waar het uiteindelijk op neer komt is dat een organisatie op zoek is naar betere resultaten. Niks meer en niks minder. En daar kun je vanzelfsprekend enkele van bovenstaande elementen voor gebruiken. Maar laten we niet doorslaan.
Eigenaarschap
Ik geloof in dienende leiders, ik geloof in sociaal emotioneel intelligente leiders. Ik geloof in autonomie en ik geloof in de kracht van ‘kleine’ ondernemers binnen grote bedrijven. Maar als ik langer praat met managementteams en leidinggevenden over hun specifieke uitdagingen, dan gaat het aan de ‘human factor’ kant uiteindelijk over 1 aspect: Eigenaarschap! Iedere organisatie, elke leidinggevende worstelt met de uitdaging om hun mensen pro-actiever te maken, betrokkenheid te vergroten, zich meer als ondernemer te gedragen zodat zij uiteindelijk meer eigenaarschap tonen. Eigenaarschap over een business unit, afdeling, proces, team, taak, het maakt niet uit. Als je je gedraagt alsof het van jezelf is, neem je andere beslissingen en zit je anders in het ‘spel’. Iedere ondernemer, eigenaar of leidinggevende met een sterke drive om succesvol te zijn, zal dit herkennen.
Het effect van eigenaarschap op resultaten
Het effect van meer eigenaarschap is eens treffend aangetoond in een experiment dat leidde tot het ‘Endowment effect’. Endowment betekent ‘schenking’ en dit is eigenlijk waar het onderzoek over gaat. Dit wetenschappelijk onderzoek laat het effect zien van de waarde van ‘bezit’. Een groep proefpersonen kreeg op voorhand een koffiemok cadeau en werd daarna gevraagd voor hoeveel ze de mok zouden verkopen. Een andere groep kreeg niet zo’n mok, maar werd wel gevraagd voor hoeveel ze eenzelfde mok zouden kopen. Het verschil in de waarde die aan de mok werd toegekend was significant. De ‘verkopers’ die de mok al gekregen hadden, vroegen 2x zoveel voor de mok, dan het bedrag dat de kopers (die niet zo’n mok hadden) bereid waren ervoor te betalen. Dit verschil tussen ‘willingness to accept’ en ‘willingness to pay’ toont aan dat we iets meer waarderen als het in bezit, ‘eigendom’, is.
Het endowment experiment toont aan hoe belangrijk het is dat mensen ‘eigenaarschap’ voelen bij hun werk. Op deze manier wordt er meer waarde aan gehecht en wordt er zeer waarschijnlijk een grotere inspanning geleverd om succesvol te zijn, waarde te creëren, het beste product te maken. En hier kom jij als leidinggevende naar voren.
Goed leiderschap vergroot eigenaarschap
Goed leiderschap is cruciaal om ervoor te zorgen dat teamleden meer eigenaarschap nemen. De stappen die je hiervoor moet nemen zijn logisch, ogenschijnlijk eenvoudig maar niet zo makkelijk om in de praktijk tot uitvoering te brengen. Het vraagt écht ‘leiderschap’. Als ik hier over spreek, merk ik vaak dat ook hier weer allerlei termen naar voren die men er dan graag wil aanhangen. We blijven immers op zoek naar ‘het haakje’ dat we kennen of begrijpen: Authentiek leiderschap, dienend leiderschap, liefdevol leiderschap, lean leiderschap. Ik laat dit gaan en bevestig graag zoveel als mogelijk. Want, het blijft ook hier veelal ‘oude wijn in nieuwe zakken’. Het maakt mij eigenlijk niet zoveel uit wat voor naam je het geeft, als je maar leiding geeft met het oog op het vergroten van eigenaarschap in jouw team.
En dan dien je, ben je authentiek, en transformationeel, en heb je een goede skillset aan leiderschapsvaardigheden en de juiste persoonlijkheidskenmerken, en ben je situationeel, adaptief, lean, agile en zo kan ik nog wel even doorgaan.
In het boek ‘Vergroot Eigenaarschap’ dat in september wordt uitgegeven (Boom Uitgevers, Amsterdam) neem ik je mee in 4 eenvoudige fasen om als leidinggevende het eigenaarschap in jouw team te vergroten. Met een eenvoudige checklist en zelfs de mogelijkheid om via een online platform het eigenaarschap te meten en te ontwikkelen, help ik je ervoor te zorgen dat je meer ‘ondernemers’ krijgt. Dat het team hun taak, proces, team, afdeling of business unit behandeld alsof het écht van hen is. 4 fasen die jou als leidinggevende helpen om eigenaarschap te vergroten!
Door: Jochen Hekker
Wist je dat:
Vanaf September zijn er volop trainingen en seminars georganiseerd, rekening houdend met de Corona maatregelen die van kracht zijn. Kijk daarom ook eens naar het 1-daagse seminar of de 2-daagse training ‘Vergroot Eigenaarschap’.
