Wat atletische leiders kenmerkt: leidinggeven op zijn Russisch

Wat doen de beste CEO’s van grote Russische ondernemingen anders? Vijf punten over wat atletische leiders kenmerkt.

Drie Russische onderzoekers schreven een boek over effectieve leiders in opkomende (lees ook: zeer veranderlijke) markten, en dan met name in de Russische markt. Zij noemen deze leiders atletische leiders. Kenmerkend is (ook omdat ze er niet aan ontkomen in emerging economies) hun combinatie van mentale taaiheid en aanpassingsvermogen. Atletische leiders doen vijf onderscheidende dingen.

Leidinggeven op zijn Russisch

Pragmatisch exploreren.
Atletische leiders verschuiven continu de grenzen van hun persoonlijke en organisationele deskundigheid en blijven altijd streven naar nieuwe ontdekkingen. Permanent leren (en ontleren) en praktijkgerichte nieuwsgierigheid zijn essentiële onderdelen van hun dagelijkse routine en die van hun onderneming. Ze scannen continu de omgeving maar kijken ook naar binnen (op jacht naar verbetering).
Op bewegende doelen mikken.
Atletische leiders hanteren geen traditioneel command-and-control model met korte- en langetermijndoelen en jaarlijkse en vijfjaarlijkse budgetten. In plaats daarvan ‘maken ze kleren op de groei’: ze bepalen een zeer ambitieus doel en laten hun mensen zelf uitzoeken hoe ze daar moeten komen. Daarbij hebben ze geen last van een verzonken-kostensyndroom: als iets niet werkt, gaat meteen de stekker eruit. Ook beoefenen ze en-en-leiderschap: én lage kosten én differentiatie, én kwaliteit én volume, én innovatie én discipline.
De vrije teugels geven.
Atletische leiders hebben de teugels in handen maar geven hun mensen vrijheid en autonomie zolang alles goed gaat. Als er problemen ontstaan, worden de teugels meteen aangetrokken. Aeroflot-CEO Vitaly Savelyev: “Als ik geen negatieve afwijking van de norm zie, doe ik niks. Als er iets misgaat, spring ik erbovenop.”
De schijnwerpers opzoeken.
In de Russische leidersschapstraditie hebben leiders veel macht maar moeten zich ook blijven bewijzen, waarbij hun volgers zo ongeveer wonderen verwachten. De atletische leider weet dat en zoekt graag de schijnwerpers op. Hij speelt graag in volle stadions en hoort graag het gejuich van het publiek.
Voeden en melken.
De Russische overheid is een enorme uitdaging voor het bedrijfsleven en heeft een steeds grotere vinger in de pap. De overheid reguleert de economie maar concurreert er ook actief in mee – ondersteunt bedrijven maar beperkt ze ook. Om daarmee om te gaan moeten bedrijven die overheid voeden én melken. Voeden in de zin van netjes betalen, meedoen en luisteren. Melken in de zin van meer autonomie, lucratieve contracten en steun voor expansie verkrijgen. Vuistregel: betoon naar buiten toe, publiekelijk dus, loyaliteit en gehoorzaamheid aan de overheid (en de president), maar stel binnenskamers zaken ter discussie en verdedig de belangen van de onderneming fel tegen de grijpgrage vingers van overheidsfunctionarissen en machtige politici.