WIT WERK. Van Malewich tot De Caluwé

Vanaf het moment dat ik me echt ging interesseren voor kunst was ik in de ban van wit werk. Ik herinner me nog goed hoe ik, jaren geleden alweer, voor de etalage van een Amsterdamse galerie stond en daar een werk zag hangen van Jan Schoonhoven (1914-1994), een kunstenaar die ik toen nog niet kende. Het werk mat een kleine keukentafel groot en was ‘beplakt’ met rijen kleine vakjes – als in een eierdoos – en met muurverf (zo leek het althans) wit geschilderd. De speling van het licht veroorzaakte schaduwen die het schijnbaar eenvoudige werk een spanning gaf die mij onmiddellijk boeide.
Organisatiefilosoof dr. Mieke Moor, senior adviseur verbonden aan het bureau Twynstra Gudde, schreef een interessant artikel voor Werken met Leren Veranderen, de site met een gratis online werkboek bij de bestseller Leren Veranderen van Léon de Caluwé en Hans Vermaak.

Zij onderzoekt de vraag wat het voor háár (organisatie)werk betekent om ‘uit de bekende vormen te komen’, hoe wit haar werk kan zijn en wat de uiterste grens daarin is. Achter die vraag gaat een al langer bestaande fascinatie schuil naar de ontembare neiging van de moderne mens om zijn bestaan ‘dicht te organiseren’, hetgeen tot uitdrukking komt in de ontelbare teksten en notities die we produceren en in de regels, kaders, protocollen die ons dagelijks leven en werk beheersen. Wat voor Malewich de figuratieve kunst was – vol van vormen die de essentie doen verdwijnen – is voor haar het georganiseerde bestaan dat met zijn overregulatie de openheid van het leven geweld aan doet. Allebei (hear hear!) proberen we te snappen wat die twee aspecten van het zijnde met elkaar van doen of te maken hebben, of hoe die paradoxaal met elkaar zijn verknoopt. ‘Als ik stilsta bij het proces dat Malewich daarin heeft doorgemaakt, dan realiseer ik me dat ik nog een lange weg te gaan heb. Maar dat drukt de pret geenzins, want, om het in de taal van het “witdenken” uit de verandertheorie van De Caluwé en Vermaak te zeggen: de weg is immers de herberg.’

Lees het hele artikel van Mieke Moor op werkenmetlerenveranderen en meld u gratis aan voor het online werkboek voor Leren Veranderen.