De mindsets hebben ook invloed op het soort doelen dat je stelt. Bij de vaste mindset stel je vooral prestatiedoelen, bij de groeimindset zijn dit juist leerdoelen. Oud-keeper Hans van Breukelen maakte hierover eens deze opmerking: ‘Ik had geen doel in mijn leven’. Een keeper zonder doel in z’n leven? Dat vind ik grappig.
Bij de vaste mindset stel je dus prestatiedoelen. Je wilt daarbij een positieve beoordeling krijgen en een negatieve beoordeling voorkomen. Waar komt dat vandaan? Je hebt de overtuiging dat je capaciteiten vaststaan. Als je jouw prestatiedoel niet haalt, laat dat blijkbaar zien dat je het niet kunt. Je stelt een negatieve beoordeling gelijk aan het niet kunnen van iets.
Hoe anders is de groeimindset?
Hoe anders is dat bij de groeimindset? Je hebt de overtuiging dat je jouw capaciteiten kunt verbeteren. Je haalt voldoening uit het groeien en uit het ontwikkelen van jezelf. Kijk, nu komt het. De aap staat klaar om uit de mouw te komen. De aap heeft er bijzonder veel zin in, want dit is echt good stuff. Ik weet zeker dat dit veel mensen en organisaties kan helpen.
Deze strategie paste ik dus toe toen ik leuke Lisanne mee uit ging vragen. Voordat ik de theorie van Dweck tegenkwam, benaderde ik dit soort dingen altijd vanuit een vaste mindset en stelde ik een prestatiedoel. De actie was alleen geslaagd als ik een positief antwoord kreeg op mijn vraag of ze een drankje wilde doen. Toen ik dat besefte, besloot ik het om te buigen naar een leerdoel.
Mijn doel werd het volgende: ‘Ik wil beter worden in het mee uit vragen van leuke dames’. Hoe word je ergens beter in? Door ervaring op te doen en veel te oefenen. Door glorieus op je muil te gaan en weer op te staan. Wijzer worden door schade en schande. Door fouten, tegenslagen en mislukkingen te incasseren en daar lering uit te trekken. Daarom liep ik tevreden de winkel uit. Ik had actie ondernomen en dat was beter dan niets doen. Ik vond de afwijzing ook helemaal niet erg en was trots op mezelf. Dat neemt niet weg dat de actie ondernemen op zich heel spannend kan zijn.
Doelen maken relaxter
Het stellen van leerdoelen kan je dus enorm helpen om relaxter met fouten om te gaan. Beeld jezelf eens een situatie in waarbij jij bang bent om fouten te maken. Waarom ben je bang om fouten te maken? Ligt er misschien een prestatiedoel aan ten grondslag? Zou je dit kunnen ombuigen naar een leerdoel? In plaats van: ‘Ik wil het dak eraf spelen als ik een presentatie geef’, wordt het: ‘Ik wil beter worden in het geven van presentaties’.
Stel je dit eens voor. Je mag een presentatie geven aan een volle zaal en het is jouw ambitie om het dak eraf te presenteren. Je kunt dan bang worden om fouten te maken. Fouten laten immers zien dat jij niet goed bent in presenteren. Als jouw doel is om beter te worden in presenteren, dan is het minder erg om fouten te maken. Het is een prachtige kans om te groeien.
Als jouw doel is om beter te worden in presenteren, dan is het minder erg om fouten te maken.
Op welk gebied in jouw leven of carrière stel jij vooral prestatiedoelen? Wil jij bijvoorbeeld ergens absoluut de beste in zijn? Dat hoeft op zich geen probleem te zijn. Het wordt een probleem zodra de focus op presteren ervoor gaat zorgen dat je geen fouten meer durft te maken. Probeer in dat geval eens je prestatiedoel om te buigen naar een leerdoel. En hoe is dat in jouw werkomgeving? Welke doelen stellen jullie als team of organisatie? Zijn jullie vooral gefocust op presteren of op leren?
Probeer leerdoelen te stellen als je bang bent om te falen. Fouten maken hoort bij het leren. Een fout kan je dus helpen om je doelen te behalen!
Oefenen
Ik krijg soms fanmail. Deelnemers aan mijn workshops of lezingen sturen dan een berichtje over hoe het ombuigen van een prestatiedoel naar een leerdoel hun geholpen heeft. Monica stuurde mij een bericht dat deze theorie haar geholpen heeft met het ouderschap. Haar zoontje vertelde thuis dat hij niet kon rekenen en daar ook nooit goed in zou worden. Monica had net via mijn workshop kennisgemaakt met de groeimindset en hoe je kinderen (of collega’s) kunt helpen om de groeimindset te ontwikkelen.
Hoe deed Monica dit? Ze vroeg aan haar zoon om een voorbeeld te noemen van iets waar hij eerst niet zo goed in was maar vervolgens beter in was geworden door veel te oefenen en hard te werken. Haar zoontje noemde handbal als voorbeeld.
‘Hoe komt het dat je daar beter in bent geworden?’, vroeg Monica aan haar zoontje. Hij moest even flink nadenken, maar antwoordde toen dat het vooral kwam omdat hij al een jaar elke week trainde en wedstrijden speelde. ‘Als je nu een jaar lang veel gaat oefenen, net zoals bij handbal, denk je dan dat je beter gaat worden in rekenen?’
Op dat moment ging er een lampje branden. Hij had zijn eerste stapje gezet naar het ontwikkelen van een groeimindset.
Bron: Superfalen
Door: Frank Deuring
