Wat hebben de grote uitvindingen uit de twintigste eeuw – zoals de personal computer, de zakrekenmachine en het kopieerapparaat – met elkaar gemeen? Ze vulden geen enkele behoefte in en eigenlijk niemand zat erop te wachten.
Want waarom zou je een mini- of microcomputer kopen terwijl je exact dezelfde dingen op een mainframe kon doen? De uitvindingen waren zo vernieuwend dat de behoefte nog moest worden gecreëerd (en ingevuld).
Slaapverwekkende innovatie
Nieuwe ideeën komen vaak op een slaapverwekkende manier tot stand. Een eerste veelgebruikte manier om tot nieuwe ideeën te komen, is de brainstorm. In een gedwongen setting worden bestaande concepten aan elkaar geplakt, van een likje verf voorzien en weer op de markt gezet.
Een andere manier is de ‘doelgerichte benadering’. We pakken iets bestaands en maken het 10 procent sneller of 10 procent goedkoper, of we breiden het aantal features met 10 procent uit. Van innovatie of nieuwe ideeën is vaak nauwelijks sprake.
Hoe worden we baanbrekend?
Hoe komen we dan wel tot die baanbrekende nieuwe ideeën, zoals de personal computer, de zakrekenmachine en het kopieerapparaat dat in de vorige eeuw waren? Ik denk dat daar minimaal drie zaken voor nodig zijn:
1. Afstand
De Canadese filosoof en wetenschapper Marshall McLuhan omschreef het mooi: ‘Ik weet niet wie het water heeft ontdekt, maar het was zeker geen vis.’ Een te hechte relatie met het onderwerp kan het lastig maken om te zien waar de vernieuwing nodig is. Dat zien we nu bijvoorbeeld ook gebeuren met het Internet of Things dat een grote innovatiekracht wordt toegekend en waar bijna alle technologiebedrijven in voorop willen lopen.
Het Internet of Things gaat zeker voor grote veranderingen zorgen. Een goed voorbeeld daarvan wordt geleverd in de mijnen van het Bulgaarse Chelopech. De toepassing van het Internet of Things – en een real-time analyse van de data – leidde hier tot een kostenbesparing van 44 procent en een verdubbeling van de productie.
Hoe indrukwekkend dit voorbeeld ook is, de innovatie speelt zich hier wel af binnen een geïsoleerd ecosysteem en heeft een geringe invloed op de samenleving als geheel. De oproep van Samsungs CEO Boo-Keun Yoon tijdens de CES begin dit jaar was dan ook veelzeggend: ‘In mijn hart weet ik dat er geen enkel bedrijf of organisatie zal zijn dat de voordelen van het Internet of Things alleen in de praktijk kan brengen. Alleen als we samenwerken, kunnen we het leven van mensen verbeteren.’
De Zuid-Koreaanse topman bedoelde daarmee ook samenwerken met mensen die een grotere afstand hebben tot het onderwerp en mogelijk tot andere inzichten komen.
2. Waardering voor mislukkingen
Een belangrijk kenmerk van innovatieve ideeën is dat er een grote kans is op mislukking. Te vaak ligt de nadruk echter op succes, op de uitvinding die een award oplevert. Het ‘out-of-the-box’-denken wordt hiermee de das omgedaan. Alan C. Kay, een Amerikaans informaticus en uitvinder die aan de wieg stond van onder andere de eerste laptopcomputer, pleitte in een editie van Stanford Engineering uit 1989 dan ook al voor een jaarlijkse award voor de beste mislukking.
3. Bereidheid om te dromen
De toekomst laat zich niet voorspellen door achteruit te kijken. We moeten bereid zijn om te dromen over de toekomst. Hier kunnen we een goed voorbeeld nemen aan sciencefiction; bijvoorbeeld Stanley Kubrick had in 2001: A Space Odyssey uit 1968 onmogelijk tot een beeld kunnen komen van een protagonist die op een tabletcomputer het nieuws zit te kijken als hij het scenario had gebaseerd op concepten uit het verleden.
Ik was zelf ook zeer onder de indruk van de ‘interactieve tandenborstel’ van Grush. Net zoals destijds bij de personal computer, de zakrekenmachine en het kopieerapparaat is het nog maar de vraag of het werkt zoals beloofd. En of er voldoende vraag naar de tandenborstel is, zodat het bedrijf de ontwikkelingskosten terug kan betalen. Maar het is zeker een creatieve toepassing van het Internet of Things die absoluut een award waard is, ook als het concept mislukt.
Gelukkig wordt het belang van stimuleren van innovatie ook onderkend door de industrie. Zo looft Dassault Systèmes zelfs een prijs van 12.000 dollar uit voor de mooiste droom die de wereld kan veranderen.
Stephen Chadwick, Managing Director voor Noord-Europa bij Dassault Systèmes.
