Na het Ware en het Goede zijn we nu toe aan het Schone. En wat zijn eigenlijk mooie organisaties?
‘Als we weten dat positieve esthetische ervaringen buiten ons werk ons leven aangenaam maken, waarom hebben we dan zo weinig oog hiervoor in ons werk?’, vraagt Steven de Groot zich af in zijn boek ‘Het Schone in organisaties’.
In zijn inleiding citeert hij hoogleraar organisatiekunde Mathieu Weggeman, die eerder zijn promotieonderzoek begeleidde naar esthetische ervaringen in organisaties: ‘Houd van spel, toeval, schoonheid. We zijn moe van kwaliteit, meten, duurzaamheid en commissies. Na het Ware en het Goede zijn we nu toe aan het Schone.’
Het Goede staat dan voor kwaliteit, het Ware voor meten en efficiency, en het Schone voor menselijke waarden en emoties. Positieve esthetische ervaringen geven een prettig gevoel en vergroten de trots, het werkplezier en daarmee de betrokkenheid bij de organisatie.
Maar wat is schoonheid in werk? De Groots onderzoek onder professionals uit diverse sectoren levert vijf overkoepelende kenmerken op: coherentie,
herkenning, samenwerking, voltooiing en mysterie. Harmonie en symmetrie waarderen we in
kunst, maar ook in onze werkomgeving: afstemming van activiteiten, gelijkgezindheid. Bij herkenning gaat het bijvoorbeeld om de identificatie met organisatiedoelen en bij mysterie om ruimte voor ontdekkingen.
Deze kenmerken leiden tot acht ontwerpprincipes voor organisaties, met als belangrijkste het stimuleren van positieve esthetische ervaringen. Een ander is aandacht voor het schone waarborgen door schoonheid op te nemen in de ‘plan-do-checkact’- cyclus.
De Groot beschrijft elf organisaties met mooie kenmerken, waaronder het Flevoziekenhuis en Avenier. Die hanteren niet schoonheid als uitgangspunt, maar bijvoorbeeld Planetree. Toch geeft de ‘esthetische lens’ op zijn minst een frisse kijk op werk en organisaties. Een prikkelend boek.
Bron: Krista Kroon, Zorgvisie (nr. 7, 2015)
Meer over Het Schone in organisaties.
