Drie sleutels tot succesvolle verandering

Veel voornemens om te veranderen mislukken omdat we de verandering met ons denken en gedrag tegenhouden. Op 1 januari (of na een vakantie) nemen we ons voor om ons leven anders in te gaan richten. Nu ga ik écht gezonder leven, meer tijd door te brengen met mijn geliefden en promotie maken of een betere baan zoeken. Hoe komt het toch dat onze plannen zo vaak mislukken? Waarom is een voornemen alleen niet voldoende? Wat zijn goede manieren waarop je wél je gedrag kunt veranderen?

Volgens professor Henry Mintzberg is bijna iedere implementatiefout het gevolg van de disconnectie tussen de formulering en de implementatie. Anders gezegd: een visie of plan wordt alleen werkelijkheid als het in verbinding staat met datgene wat je dagelijks doet. De overtuiging van veel managers dat je in de vergaderzaal visie kunt formuleren en dat mensen op de werkvloer vervolgens actie zullen ondernemen klopt dus niet. Net zo min als dat een voornemen om te stoppen met roken leidt tot een gezonder leven. Visie en actie moeten veel meer met elkaar verbonden zijn om succes te hebben. Iets veranderen begint met onze manier van denken over verandering. Veel mensen denken dat als je iets heel graag wilt, het dan ook zal gebeuren. ‘Willen is kunnen’ zeggen we dan. Of: ‘Als ik nog harder mijn best doe lukt het me vast’. Uit de praktijk blijkt dat er meer nodig is dan alleen het voornemen om iets te veranderen. Onderzoeker Ben Tiggelaar stelt dat er een diepe kloof gaapt tussen onze intenties (wat we willen) en gedrag (wat we doen). ‘Ons vermogen tot bewuste gedragssturing is domweg te beperkt om puur op wilskracht grote doelen te realiseren.’ Wilskracht kan ons wel helpen om de boel in beweging te brengen, maar na verloop van tijd werkt ons brein ons tegen. We willen het één, maar doen het ander…

Het probleem van de automatische piloot

Vergelijk het met een speedboot die op de automatische piloot vaart. De boot vaart naar het oosten en jij besluit dat je naar het westen wilt gaan. Er zijn twee manieren om dit te bereiken. De eerste manier is het roer vastgrijpen en de boot de andere kant op sturen. De boot vaart nu naar het westen, maar omdat de automatische piloot is afgesteld op een andere richting kost dit je veel moeite. Je moet je flink inspannen en na een tijdje worden je armen moe. Iedereen weet wat er dan gebeurt. Je laat het roer los en je stopt met het dieet, of je begint weer te roken, of je vergeet dat jouw medewerkers behoefte hebben aan persoonlijke aandacht… De waarheid is dat het haast nooit langdurige resultaten oplevert als je iets probeert te veranderen op pure wilskracht. De tweede manier om jouw ‘boot’ in een andere richting te laten varen is het aanpassen van de automatische piloot. Dan is de nieuwe koers ineens een stuk gemakkelijker vol te houden.

Het belang van goede gewoontes

Jouw gewoontes zijn in dit voorbeeld de automatische piloot. De sleutel tot succesvolle gedragsverandering ligt in het aanpassen van de manier hoe je denkt en wat je automatisch doet. De meesten van ons hebben wel een aantal slechte gewoonten die niet goed voor ons zijn en succes in de weg staan. De gewoonte bijvoorbeeld om overal met de auto heen te rijden, waardoor je minder beweging krijgt. Of de gewoonte om koffie te drinken, waardoor de insulineproductie wordt verhoogd en er meer vet in je lichaam wordt opgeslagen. Hoe doorbreek je het patroon van deze slechte gewoontes? Deskundigen zeggen dat je, om met een gewoonte te breken, deze door een nieuwe gewoonte moet vervangen. Zonder nieuwe gewoontes verval je makkelijk terug in je oude gewoontes. Kortom: ruil slechte gewoontes in voor goede gewoontes, waarbij ‘goede’ betekent dat ze meer energie opleveren dan dat ze kosten. Het geheim van succesvolle gedragsverandering ligt dus in het ontwikkelen van goede gewoontes die weerspiegelen wat je graag wilt bereiken. Hieronder vind je drie sleutels tot succesvolle verandering:

1. Stel jezelf een uitdagend doel voor de komende 90 dagen

Wat wil jij de komende 90 dagen graag bereiken? Wat is de komende tijd belangrijk voor jou? Waar wil je heen? Kenmerken van een goede doelstelling zijn: er zit een uitdaging in (je moet soms op je tenen lopen om het te halen), het is haalbaar (je moet ervan overtuigd zijn dat je het kunt) en het spreekt tot de verbeelding (je kunt je het gewenste resultaat voorstellen). Bijvoorbeeld:

• –Ik wil iedere week tenminste drie avonden thuis eten en daarna iets leuks doen met m’n partner of kinderen.
• Gezondheid: Ik wil gezonder eten & drinken en 5 kilo afvallen.
• Werk: Ik wil mijn professionele netwerk verdubbelen en binnen twee jaar een eigen bedrijf beginnen.

2. Bedenk een aantal gewoontes die jou hierbij gaan helpen

Met welke gewoontes, die dit doel in de weg staan, ga je stoppen? Met welke gewoontes, die jou wel helpen dit doel te bereiken, ga je beginnen? Laat je bij het ontwikkelen van deze gewoontes niet teveel leiden door dingen waarvan ‘je vindt dat je het zou moeten doen’. Ontwikkel liever gewoontes die je graag zou willen hebben. Activiteiten waar je naar uitkijkt, waarvan je weet dat het energie gaat opleveren. Bijvoorbeeld:

• Gezin: Ik gebruik de laatste 15 minuten van mijn werkdag om de volgende dag voor te bereiden, zodat ik met een opgeruimd hoofd thuis kom en er voor mijn gezin kan zijn.
• Gezondheid: Ik drink iedere dag 1,5 liter water. Als ik tussen de maaltijden door trek krijg, dan eet ik een gezond tussendoortje in plaats van een snack.
• Werk: Ik bel iedere werkdag voor 12.00u een potentiële klant.

3. Richt je omgeving anders in

Herinner jezelf aan je doelen en plannen door je omgeving anders in te richten. Wil je gezonder leven? Gooi dan al het voedsel weg dat ongezond voor je is en koop het ook niet meer. Wil je meer resultaten bereiken met je werk? Neem dan aan het begin van je werkdag 10 minuten de tijd om je dag te plannen en evalueer de resultaten aan het eind van je werkdag. Wil je meer klanten binnenhalen? Maak een checklist voor gesprekken met potentiële klanten en leg die naast je telefoon. Hulp vragen Een geweldige manier om je omgeving anders in te richten is hulp vragen. Deel je plannen met een aantal mensen die je regelmatig ziet. Spreek met hen af dat ze jou regelmatig vragen hoe het met de uitvoering van je plannen gaat. Leg hen uit dat goede vragen je verder helpen en complimenten ook. Je kunt natuurlijk ook samen met iemand anders aan een doel werken. Of zoek een coach die je bij het bovenstaande kan begeleiden.

Door:  Ronald van der Molen Ronald van der Molen is eigenaar van Transformatio. Hij begeleidt leidinggevenden, teams en organisaties die stevig willen of moeten veranderen zodat ze gaan floreren. Daarnaast verzorgt hij key-notes, workshops en columns over organisch leiderschap.  Je kunt Ronald ook volgen op Twitter en op Linkedin.     Boekentips – Business Model You. Een methode om je carrière opnieuw uit te vinden: op één A4’tje – Een betere balans tussen voelen, denken en doen.