In de zorgbranche, waar ik veel werkzaamheden verricht, wordt veel gesproken over zelfsturende teams, de bedoeling en het verminderen van regeldruk.
Het nieuwe boek van Wouter Hart Anders Vasthouden, 9 sleutels voor het werken vanuit de bedoeling sluit daar precies bij aan. Het geeft praktische tips en legt de vinger op de zere plek: waarom doen we dingen zoals ze ooit zijn ontstaan? Het vorige boek van Wouter Hart: Verdraaide organisaties ging al over het werken vanuit de bedoeling. Niet het systeem moet leidend zijn, maar de bedoeling, wat je wilt bereiken. Vanuit mijn eigen ervaring in de zorgbranche constateer ik dat we daar erg doorgeschoten zijn met alle protocollen, financieringsvormen (met daarbij behorende registratiedruk) en andere van buiten opgelegde eisen. Terwijl het juist om de zorg voor de patiënt/cliënt gaat! Het boek Anders Vasthouden, 9 sleutels voor het werken vanuit de bedoeling geeft handvatten om hiermee om te gaan en de bedoeling weer centraal te stellen. Het boek bevat, naast de inleiding en de uitleiding, drie delen: ‘Een geladen bedoeling’, ‘Een wakkere leefwereld’ en ‘Een ondersteunende dynamiek’. In elk deel worden 3 sleutels besproken, waarbij een sleutel een principe/gedachte/uitgangspunt is. De schrijver introduceert dit in de inleiding met een zeer treffend beeld voor iedereen die kinderen heeft. Aan de hand van een praktijkvoorbeeld laat hij zien hoe je van tegenover iemand, naast iemand tot met iemand komt. Dat is eigenlijk ook het hele principe van Anders Vasthouden: sturing zonder het probleem van de ander af te pakken en de ander daarmee te ontslaan van verantwoordelijkheid. Bijzonder in dit boek is dat de schrijver, Wouter Hart, veel gebruik heeft gemaakt van ervaringen en ontmoetingen met twee personen: Marius Buiting en Ruud Klarenbeek. Beide zijn werkzaam in de zorgbranche, vandaar dat ook veel voorbeelden uit het boek zich in deze branche afspelen. Het eerste deel heeft de meeste impact op mij gemaakt, het laden van de bedoeling. In dit deel wordt je aan het denken gezet over waarom we bepaalde activiteiten nou eigenlijk doen: vanuit het systeem of heeft het werkelijk een bijdrage aan het realiseren van de bedoeling? Het gaat bijvoorbeeld niet om de levering van zorg, maar om de betekenis van die zorg in het leven van de ander. In de sleutel ‘De werkelijke opgave in het licht’ werkt de schrijver een mooi voorbeeld uit vanuit het strafrecht: is het de bedoeling om de veroordeelde te straffen of juist om ervoor te zorgen dat de veroordeelde het niet weer doet? Het strafrecht is er op gericht om te straffen, niet zozeer om de veroordeelde weer op het rechte pad te krijgen.. De schrijver omschrijft de essentie van de eerste sleutel als het maken van de slag van ‘het uitvoeren van het spel’ naar het ‘werken vanuit de bedoeling’. Door dit steeds centraal te stellen krijg je andere discussies en oplossingsvormen. In de tweede sleutel wordt uitgelegd dat afwijken van het systeem geen doel op zich is, maar een consequentie kan zijn van het staan voor de bedoeling en de visie. Het doorleven van de visie is daarmee wezenlijk. Hoofdstuk 3 bevat de sleutel die mij het meest geraakt heeft, en waar veel organisaties zich niet altijd van bewust zijn: van abstracte klant naar die ene mens. Door in te zoomen op de persoonlijke situatie van een mens krijg je pas echt inzicht in de behoefte en word je in staat gesteld om de bedoeling centraal te stellen. Het gaat immers niet op de grootste gemene deler, maar juist om die ene mens en de zorg die hij/zij nodig heeft. Een proces uitrollen kan dan ook niet, elk mens heeft andere behoeftes en wensen, standaardoplossingen zijn dan moeilijk toe te passen. Belangrijke stappen daarbij zijn:- Zie die ene mens of specifieke situatie
- Welke waarde kun je toevoegen?
- Wat heb je daarvoor nodig?
- Wat vraagt dat van de grotere steunstructuren?
