In veel organisaties worden negatieve emoties terzijde geschoven – en soms zijn ze zelfs ronduit taboe. Managers worden opgeleid om de bright side van het organisatieleven te cultiveren, maar dat betekent niet dat er geen negatieve emoties zijn. Die zijn er wel degelijk, en ook daar moet je mee om kunnen gaan als manager.
Boosheid
Boosheid is de meest gangbare negatieve emotie. Het is afmattend om met boze mensen te moeten werken: het put iedereen uit, ondermijnt de drive, is destructief. Boosheid creëert bovendien ressentiment: mensen die vanuit boosheid zijn behandeld, zoeken vergelding, worden vijandig, willen verhaal halen, willen het de boosdoener en hun organisatie betaald zetten. Richtlijnen:- Laat jezelf er niet in zuigen. Als er boosheid is in je omgeving, ga er dan maar vanuit dat je eigen boosheid aanweziger wordt, toeneemt. Laat dat niet gebeuren. Of je nu het doel van de boosheid bent of moet bemiddelen, doe er alles aan om de situatie – én jezelf – tot rust te brengen. Blijf kalm. En straal kalmte uit.
- Kies geen partij voor een medewerker die volgens jou onrecht is gedaan. Goede kans dat dat de negatieve attitudes alleen maar versterkt en de situatie verslechtert. Handel en spreek vanuit een neutrale positie.
Angst
Een crisis, een aankomende transformatie, slechte resultaten, als de angst toeslaat gaan mensen vechten, vluchten of bevriezen. Het werk moet echter doorgaan, hoe groot en ondenkbaar de crisis ook is, en mensen weten dat – dus zijn ze zeer terughoudend om te laten merken dat ze bang zijn. Ondertussen is angst een destructieve onderliggende kracht. Het leidt tot passiviteit, slechte beslissingen, minder innovativiteit en risicobereidheid, minder ondernemerschap, minder tolerantie voor ambiguïteit enzovoort. Richtlijnen:- Pak angst bij medewerkers frontaal aan. Kom meteen in actie: wees open, bied mensen redelijke, realistische geruststelling. En geef zo het signaal af dat dingen onder controle zijn.
- Help medewerkers om angsten niet te gaan overdrijven. Dat doe je door eerlijk en open te zijn over de uitdagingen waar iedereen voor staat én over de kansen en mogelijke voordelen die er zijn. Deel je eigen zorgen, dat maakt het voor anderen makkelijker om die van hen te bespreken.
Bedroefdheid
Dit is de negatieve emotie waar je het minst op zit te wachten: werken met bedroefde mensen is funest voor het enthousiasme, de productiviteit en de saamhorigheid. Verdrietige medewerkers hebben weinig energie en weinig interesse in wat ze ooit boeide. Het kan uitmonden in apathie. Ze komen later op hun werk, gaan eerder weg, vermijden lastige meetings, vinden het fijn om op andere locaties te werken en worden vaak graag overgeplaatst naar verre locaties. Richtlijnen:- Ben er. Bedroefdheid gaat meestal gepaard met gevoelens van isolatie. Blijf toegankelijk voor je mensen, maar hoed je ervoor om bedroefde mensen te pushen tot meer spirit of om ze advies te geven over het omgaan met bedroefdheid. En vertel ze vooral niet dat je weet hoe ze zich voelen. Dat kun je namelijk helemaal niet weten.
- Toon karakter. Veel managers, vooral mannen, raken geheel van slag als ze met een huilende medewerker worden geconfronteerd. Dat doet de zaak uiteraard geen goed. Begin er in elk geval mee om te accepteren dat huilen een legitieme manier is om negatieve emoties te uiten. Geef mensen ruimte. Laat het gebeuren zonder er een therapeutische sessie van te maken. ‘Het is een lange dag geweest, zullen we de boel afsluiten en morgenochtend weer bij elkaar komen?’
