Bij de beheersing van risico’s hebben organisaties vaak de neiging om zich vooral te richten op de risico’s op operationeel en tactisch niveau. Een strategische risicokaart is in de meeste organisaties niet aanwezig. Risicomanagement staat wel op de agenda, maar dan gaat het meer om de governance van risicomanagement in de organisatie en signalen van de controller en de externe accountant. Daarbij kan het gevaar ontstaan dat overleg over risicomanagement tijdens vergaderingen van de Raad verzandt in discussies over operationele issues, waarna de aandacht van de bestuursleden voor risicomanagement verdwijnt. Het bestuur en de Raad zouden zich vooral moeten richten op risicomanagement op strategisch niveau.
Financiële sturing en risicomanagement
Risicomanagement is onlosmakelijk verbonden met strategie, maar ook met de financiële sturing van een organisatie. In de strategie formuleren we doelstellingen die we willen realiseren. Risico’s zijn gebeurtenissen die het realiseren van de doelstellingen moeilijker of onmogelijk maken. Risicomanagement is daarom essentieel voor de sturing en beheersing van de organisatie, zodat ze haar doelstellingen kan realiseren.
Risicomanagement is niet iets wat we geïsoleerd kunnen zien. Om de risico’s effectief en efficiënt te beheersen moet risicomanagement vervlochten worden met de aansturing van de organisatie en moet het onderdeel zijn van de gehele planning- & controlcyclus.
Beheersing van risico’s op verschillende niveaus
Door het expliciet maken van de keuzes bij de beheersing van risico’s op de verschillende niveaus (strategisch, tactisch en operationeel) scheppen we duidelijkheid en hebben we beter zicht en grip op de risico’s waar de organisatie mee te maken heeft. De risico’s op strategisch niveau vormen een gevaar voor het behalen van de doelstellingen van de organisatie als geheel en zouden de continuïteit van die organisatie in gevaar kunnen brengen.
Risicomanagement op tactisch niveau is het beheer van risico’s op businessunit- of afdelingsniveau of bij grote projecten. Deze risico’s kunnen het behalen van de doelstellingen van de betreffende businessunit, afdeling of project in gevaar brengen.
Risicomanagement op operationeel niveau is het dagelijkse risicobeheer in de primaire en ondersteunende processen. Dit zijn vooral operationele risico’s (risico’s als gevolg van het falen van mensen, systemen of processen), maar het kan bijvoorbeeld ook de dagelijkse monitoring van tegenpartijrisico’s (debiteurenbeheer) betreffen.
Bron: Financiën voor commissarissen toezichthouders
Door: Mieke Pigeaud-Wijdeveld en Carla van der Weerdt-Norder
